Tarczyca – co to jest? Choroby tarczycy, badania, leczenie

Choć tarczyca w przeciwieństwie do większości innych części ciała nie boli i nie daje oznak bólu, może w inny sposób sygnalizować nieprawidłowości. Ważne jest zatem, aby zwrócić uwagę na nietypowe sygnały wysyłane przez ciało, gdyż mogą wskazywać na problemy związane właśnie z tym narządem. Poznaj objawy czterech najpopularniejszych chorób tarczycy i dowiedz się, w jaki sposób można sobie z nimi radzić!

Co to jest tarczyca i jaką rolę odgrywa?

Tarczyca to jeden z elementów układu hormonalnego znajdujący się w przedniej części szyi. Wytwarza trzy hormony – trójjodotyroninę, tyroksynę i kalcytoninę, które są niezbędne, aby organizm mógł działać na optymalnym poziomie. Gdy ich produkcja zostanie obniżona lub wzmocniona, skutkuje to nieprawidłowościami w funkcjonowaniu organizmu. Przekonaj się, co powinno zwrócić Twoją uwagę!

Nadczynność tarczycy

Ten stan chorobowy występuje, gdy tarczyca produkuje więcej wspomnianych hormonów, niż potrzebuje tego organizm. Objawów nadczynności tarczycy jest wiele, jednak możesz zacząć ją u siebie podejrzewać, gdy:

• tracisz dużo kilogramów,
• towarzyszy Ci zwiększony apetyt,
• pojawiło się u Ciebie drżenie rąk,
• Twoje oczy są wytrzeszczone,
• odczuwasz duszności,
• często męczysz się podczas wchodzenia po schodach,
• zaczęłaś nieregularnie miesiączkować,
• Twoja tarczyca jest powiększona,
• pocisz się częściej niż dawniej,
• masz problemy ze snem (bezsenność).

Oczywiście sygnały te nie muszą koniecznie wskazywać na nadczynność tarczycy, gdyż niektóre z nich mogą wynikać np. ze stresu. Dlatego istotne jest, aby wykonać odpowiednie badania, ponieważ wiele wspomnianych objawów może pasować do zachowania organizmu. Żeby przekonać się, czy to rzeczywiście nadczynność tarczycy jest problemem, należy najpierw wykonać badanie poziomu TSH, czyli tyreotropiny. Choć hormon ten nie jest wytwarzany w tarczycy, lecz w przysadce mózgowej, jego poziom koreluje z poziomem hormonów wydzielanych przez tarczycę. Gdy tarczyca produkuje zbyt dużą ilość hormonów, sprawiają one, że ilość TSH uwalnianego przez przysadkę jest mniejsza niż (poniżej 0,1 mj/l). Badanie poziomu TSH polega na analizie próbki krwi, więc procedura ta nie jest zbyt skomplikowana – w każdym mieście znaleźć można co najmniej kilka punktów pobrań. Co więcej, z wyników tego samego badania można również dowiedzieć się, czy nie cierpimy także na drugie schorzenie tarczycy, czyli niedoczynność.

Niedoczynność tarczycy

W przeciwieństwie do nadczynności tarczycy, niedoczynność występuje, gdy tarczyca produkuje zbyt małą ilość hormonów, co skutkuje spowolnieniem procesów metabolicznych. Przekonajmy się zatem jakie objawy powinny wzbudzić naszą czujność. Jeśli:

• łatwo marzniesz i często czujesz chłód,
• Twoja skóra jest blada, zimna i sucha,
• odczuwasz osłabienie, zmęczenie, senność.
• trudno Ci się skoncentrować, a Twoja pamięć zaczyna szwankować,
• cierpisz na przewlekłe zaparcia,
• Twoje włosy stały się łamliwe,
• nieregularnie miesiączkujesz,
• wzrosła Twoja masa ciała,
• Twoje serce wolniej bije,

być może Twoja tarczyca produkuje zbyt mało hormonów, aby Twoje ciało mogło prawidłowo funkcjonować. Tak samo jak w przypadku nadczynności tarczycy, pierwszy krok, jaki należy wykonać, aby się o tym przekonać, to badanie poziomu TSH. Jeśli poziom tego hormonu jest podwyższony (powyżej 4,2 mj/l), prawdopodobnie mówi to o zbyt słabej pracy tarczycy.

Dieta w niedoczynności tarczycy w Klinice OT.CO w Warszawie

Gdy okaże się, że faktycznie poziom TSH nie spełnia norm, kolejnym krokiem, jaki należy podjąć, jest zbadanie poziomu hormonów tarczycy – tyroksyny (T4) oraz trójjodotyroniny (T3). Zmniejszone fT3 i fT4 (czyli poziomy hormonów T3i T4) wraz ze zwiększonym TSH wskazują na niedoczynność tarczycy, natomiast zwiększone fT3 i fT4 idące w parze ze zmniejszonym TSH mówią o nadczynności tarczycy. Badania tarczycy warto wykonać zatem w pakiecie w korzystnej cenie, która może zostać dodatkowo obniżona aż o 20%, jeśli korzystasz z usług Kliniki Medycyny Estetycznej OT.CO.

Niestety niedoczynność i nadczynność tarczycy to nie jedyne choroby gruczołu, z jakimi się pacjenci się zmagają. Poznaj dwie kolejne przypadłości, których objawów warto być świadomym.

Choroba Hashimoto

Schorzenie to jest najczęstszym rodzajem zapalenia tarczycy. Wzięło swoją nazwę od nazwiska japońskiego chirurga, który jako pierwszy opisał tę przypadłość. Choroba Hashimoto ma podłoże autoimmunologiczne, co oznacza, że elementy układu odpornościowego (limfocyty T lub przeciwciała)kierują się przeciw własnym tkankom, co powoduje ich usuwanie. To prowadzi do niedoczynności tarczycy, ponieważ nie ma wystarczająco dużo tkanki, aby wyprodukować odpowiednią ilość hormonów. Dlatego tak ważne jest, aby choroba Hashimoto została jak najszybciej zdiagnozowana. Zapoznajmy się zatem z objawami Hashimoto. Warto zwrócić uwagę, jeśli:

• często odczuwasz zmęczenie,
• bolą Cię mięśnie oraz stawy,
• masz przesuszone i przerzedzone włosy,
• trudno Ci się oddycha,
• Twoje paznokcie stały się łamliwe,
• masz spowolniony puls,
• dokuczają Ci zaparcia i problemy trawienne,
• Twoja skóra stała się zimna, sucha, pogrubiona oraz przybrała żółtawy odcień.

Często występuje również wole rozlane, czyli powiększenie tarczycy, jednak nie jest ono warunkiem koniecznym do zdiagnozowania choroby Hashimoto.

Dieta w Hashimoto w Klinice OT.CO w Warszawie

Dlatego jeśli podejrzewasz u siebie ten rodzaj zapalenia tarczycy, warto wykonać konieczne badania. Podobnie jak w przypadku nadczynności i niedoczynności tarczycy pierwszym krokiem powinno być wykonanie badania poziomu TSH oraz fT3 i fT4, gdyż choroba Hashimoto charakteryzuje się niedoczynnością tarczycy. Jednak powyższe badania nie są wystarczające, aby stwierdzić występowanie Hashimoto. Kolejny krok, jaki należy podjąć to zbadanie anty-TPO, czyli przeciwciał przeciwko peroksydazie tarczowej. Przeciwciała te są wytwarzane przez organizm w chorobach autoimmunologicznych tarczycy, czyli takich jak choroba Hashimoto. Zwiększony poziom tych przeciwciał występuje u niemal 90% osób borykających się z Hashimoto, dlatego tak ważne jest wykonanie tego badania. Co więcej, dzięki niemu możliwe jest również stwierdzenie występowania czwartej tarczycy choroby tarczycy, czyli choroby Gravesa-Basedowa.

Choroba Gravesa-Basedowa

W przypadku choroby Gravesa-Basedowa mamy do czynienia ze schorzeniem autoimmunologicznym, lecz tym razem powoduje ono nadczynność tarczycy. W tym przypadku receptory TSH (czyli hormonu produkowanego przez przysadkę mózgową) są pobudzane przez przeciwciała anty-TSHR, co skutkuje większą produkcją hormonów przez tarczycę, czyli jej nadczynnością. Co więcej, choroba ta powoduje wzrost tarczycy oraz rozwija jej unaczynienie. Osoba dotknięta chorobą Gravesa-Basedowa:

• posiada wole, czyli powiększoną tarczycę (wole pojawia się u ok. 80% chorych),
• ma wytrzeszczone gałki oczne,
• nadmiernie się poci,
• nie toleruje ciepła,
• odczuwa przyspieszone bicie serca,
• boryka się z biegunkami,
• ma problem ze spadkiem siły mięśniowej.

Aby prawidłowo zdiagnozować chorobę Gravesa-Basedowa, można wykonać badanie anty-TPO, o którym była już mowa wcześniej, ponieważ 70% pacjentów z tą chorobą posiada zwiększony poziom tych przeciwciał. Warto jednak wykonać również badanie poziomu przeciwciał przeciwkoanty-TSHR, czyli głównych winowajców choroby Gravesa-Basedowa.

Jak leczy się choroby tarczycy?

Kuracja chorób endokrynologicznych zależy od rodzaju choroby. W przypadku niedoczynności i nadczynności istotne jest wyrównanie poziomu hormonów. Przy niedoczynności uzyskuje się ten efekt dzięki uzupełnieniu niedoboru hormonów (za pomocą lewotyroksyny, substancji podawanej w postaci tabletek), a przy nadczynności – poprzez leczenie tyreostatykami, czyli lekami hamującymi syntezę i wydzielanie tyroksyny. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku Hashimoto – tutaj również stosuje się lewotyroksynę.

Biopsja tarczycy w Klinice OT.CO w Warszawie

Natomiast w leczeniu choroby Gravesa-Basedowa aplikuje się tyreostatyki. Najważniejsza jest jednak wizyta u odpowiedniego specjalisty, który dobierze właściwy sposób leczenia i sprawi, że przebiegnie ono szybko i bez komplikacji.

Dieta jako ważny element leczenia

Aby usprawnić leczenie chorób tarczycy, warto również poświęcić uwagę diecie i wykonać USG tarczycy. W przypadku nadczynności tarczycy oraz choroby Gravesa-Basedowa pacjenci często borykają się z przyrostem masy ciała. Należy więc zahamować szybki metabolizm poprzez odpowiedni dobór posiłków o zwiększonej kaloryczności. Natomiast w przypadku niedoczynności tarczycy oraz choroby Hashimoto niezwykle istotne jest, aby pamiętać o przyjmowaniu posiłków zawierających takie składniki jak jod, selen czy żelazo.

Warto więc wybrać się do profesjonalnego dietetyka, który na podstawie wyników badań oraz konsultacji z pacjentem przygotuje indywidualną dietę, która nie tylko pozwoli na zgubienie zbędnych kilogramów, lecz także uzupełni terapię i będzie częścią kompleksowego leczenia. Dzięki odpowiedniej opiece medycznej oraz zastosowaniu dobrze dopasowanej diety leczenie chorób tarczycy przebiegnie sprawnie i bez powikłań.