Nieregularne miesiączki zawsze powinny być powodem do udania się na wizytę kontrolną u ginekologa. Powodów takiej sytuacji może być kilka, a do najpopularniejszych zalicza się zaburzenia hormonalne. Innymi powodami nieregularnego cyklu może być także stres, nieprawidłowa dieta, schorzenia układu rozrodczego, a nawet nowotwór.
Cykl menstruacyjny
Z nieregularnym okresem ma się do czynienia wtedy, gdy cykl menstruacyjny jest raz krótszy niż 21 dni, a raz dłuższy niż 35 dni. Jeśli długość cyklu jest co miesiąc inna, trzeba koniecznie udać się do ginekologa na konsultację. Powodów, dla których pojawia się problem z nieregularnym okresem, może być bardzo dużo, a zjawisko to dotyczy nie tylko różnej długości krwawienia, ale także różnej ich obfitości.
Jakie są przyczyny nieregularnych miesiączek?
Nieregularne miesiączki bardzo często występują u pacjentek, które dopiero zaczęły przechodzić menstruację. Hormony mogą wówczas być przyczyną zaburzeń cyklu nawet do 17 roku życia. Właśnie dlatego na tym etapie nieregularny okres nie powinien być powodem do niepokoju i objawem choroby. Dla pewności lepiej jednak udać się na wizytę kontrolną u ginekologa. Nieregularność okresu to także objaw początku zmian menopauzalnych. Podczas klimakterium jajniki z następnym cyklem tworzą mniej estrogenów, a proces ich wygaszania może trwać nawet do kilku lat. Innymi przyczynami nieregularnego okresu są m.in. schorzenia trzustki, stres, schorzenia wątroby, depresja, PCOS, nowotwór jajnika, zaburzenia pracy układu odpornościowego, niewłaściwa dieta, nadużywanie alkoholu i innych używek, mięśniak macicy, częste zmiany klimatu, nieprawidłowa anatomia jajników, uszkodzenie ich podczas operacji.
Wiele kobiet niestety nie zwraca uwagi na to, że występują nieregularne miesiączki i tłumaczą sobie taką sytuację stresem oraz nieprawidłową dietą. Jest to niewłaściwe działanie, ponieważ zaburzenia cyklu miesiączkowania mogą być także powodem poważnej choroby.
Jakie są objawy nieregularnych miesiączek?
Nieregularne miesiączki mają postać pierwotnego lub wtórnego braku krwawień, a także nieprawidłowego czasu ich trwania. Nieprawidłowości występują najczęściej w postaci jedno- lub trzydniowego krwawienia w połowie cyklu spowodowanego obniżeniem poziomu estrogenu we krwi. Nieprawidłowy cykl wyróżnia się także znacznie przedłużającym się krwawieniem o dużej obfitości. Najczęstszymi objawami są także m.in. brak okresu dłużej niż 35 dni, miesiączkowanie częściej niż co 21 dni. Częstym objawem są również różnice między cyklami powyżej 8 dni, krwawienia między menstruacjami, krwawienia trwające dłużej niż 7 dni, skrzepy krwi większe niż 2,5 cm, a także bardzo obfite krwawienia, podczas których trzeba często wymieniać podpaski, kubek menstruacyjny lub tampon z powodu przesiąkania.
Kiedy udać się do lekarza?
Lekarza ginekologii należy odwiedzić w sytuacji, gdy miesiączki są zbyt rzadkie (rzadziej niż co 35 dni), zbyt częste (częściej niż 21 dni), zbyt obfite (traci się powyżej 100 ml krwi), zbyt skąpe (utrata poniżej 35 ml). Ginekolog powinien znaleźć przyczynę problemu i rozpocząć odpowiednie leczenie. Zbiera także dokładny wywiad medyczny, informacje o dacie pierwszej miesiączki, przeszłości ginekologiczno-położniczej, chorobach przewlekłych i wielu innych dolegliwościach. Warto, aby kobieta, która zauważyła u siebie nieprawidłowości w cyklu miesiączkowym zapisywała datę rozpoczęcia i zakończenia miesiączki w dzienniki i na bieżąco je kontrolowała.
Jak przebiega diagnostyka nieregularnych miesiączek?
W celu postawienia właściwej diagnozy lekarz musi najpierw znaleźć przyczynę problemu. Następnie wdraża odpowiednie leczenie. Ginekolog przeprowadza w tym celu z pacjentką wywiad, który pozwala określić możliwe przyczyny nieregularnych miesiączek. Wywiad pomoże lekarzowi dowiedzieć się nieco więcej o możliwych przyczynach zaburzeń – antykoncepcja, otyłość, restrykcyjne diety, stres, zbyt intensywne treningi itd.
Następnie kobieta zostaje poddana badaniu ginekologicznemu. Lekarz może wykonać także badanie USG dopochwowe lub przez powłokę brzuszną i pobrać cytologię. Ginekolog w uzasadnionych przypadkach zleca także dodatkowe badania, które umożliwią ustalenie, czy przyczyną zaburzeń w cyklu mogą być choroby tarczycy, cukrzyca, anemia.
Adekwatnie od domniemanych przyczyn powodujących zaburzenia, ginekolog może także zlecić badania hormonalne – poziom FSH i LH, estradiolu, testosteronu, a także progesteronu.
Jeśli lekarz zauważy nieprawidłowości w badaniu USG w postaci zmian anatomicznych (podejrzenia przerostu błony śluzowej macicy, polipy i mięśniaki), kieruje kobietę na diagnostyczną histeroskopię lub abrazję. Pacjentka może także dostać skierowanie na biopsję endometrialną. Materiał pobrany podczas zabiegów poddawany jest badaniu histopatologicznemu. Jeśli ginekolog podejrzewa zapalenie błony śluzowej macicy, skieruje kobietę na badanie posiewu z kanału szyjki macicy.
Jak przebiega leczenie nieregularnych miesiączek?
Każda niepokojąca zmiana w cyklu menstruacyjnym powinna być konsultowana z ginekologiem. Podstawowe badania przeprowadzone przez lekarza (wywiad, badanie ginekologiczne i USG) pomogą wdrożyć odpowiednie leczenie. W zależności od przyczyny, która wywołuje nieprawidłowości w cyklu, problem może być leczony na wiele różnych sposobów.
W przypadku zmian hormonalnych stosuje się kurację za pomocą hormonów – m.in. przy PCOS. W trudniejszych sytuacjach m.in. nowotworze jajnika konieczna jest operacja. Nieregularny okres może wynikać także z zaburzeń psychicznych, depresji, stresu. W takiej sytuacji podejmowana jest współpraca między ginekologiem a psychiatrą. Wspólnie decydują oni o formie terapii.
Nieregularne miesiączki to także objaw nadczynności tarczycy. Silne zaburzenia i towarzyszące inne objawy – zmęczenie, senność, zdenerwowanie, mogą spowodować, że lekarz zaleci przyjmowanie leków zmniejszających produkcję hormonów. Nieprawidłowy cykl menstruacyjny może także wynikać z zaburzeń układu immunologicznego. Wówczas konieczna jest współpraca między kilkoma specjalistami – tak, jak w przypadku zaburzeń psychicznych.
Czy zaburzenia miesiączkowania są niebezpieczne dla życia i zdrowia?
W większości przypadków rokowania są pomyślne a dzięki włączeniu odpowiedniego leczenia lub usunięcia przyczyny, można wyeliminować powód zaburzeń i uregulować cykl. Warto jednak pamiętać, że stałe zaburzenia w cyklu miesiączkowym mogą świadczyć o poważnych problemach zdrowotnych, które skutkują m.in. problemami z zajściem w ciążę. Zaburzenia miesiączkowania nie stanowią zazwyczaj bezpośredniego zagrożenia dla życia pacjentki, ale mogą skutkować bezpłodnością.
