Leukoplakia sromu to stan, w którym na skórze warg sromowych oraz przy ujściu pochwy występują specyficzne zmiany, zwane rogowaceniem białym. Jest to rodzaj transformacji skórnej, która może być związana z różnymi czynnikami, w tym z przewlekłym podrażnieniem mechanicznym lub stanami zapalnymi. Choć leukoplakia to zazwyczaj zmiany łagodne, niewielki procent przypadków może wykazywać charakter nowotworowy. Biorąc pod uwagę ryzyko raka, nieestetyczny wygląd warg sromowych oraz uciążliwe objawy, to zaburzenie jest źródłem niepokoju dla wielu Pacjentek.
Czym jest leukoplakia warg sromowych?
Leukoplakia sromu, zwana także rogowaceniem białym sromu to stan przednowotworowy, który polega na tworzeniu się białych plam lub smug na skutek patologicznej modyfikacji wielowarstwowego nabłonka płaskiego zewnętrznych narządów płciowych. Najczęściej występuje w okolicach warg sromowych mniejszych i w obszarze ujścia pochwy. Zazwyczaj dotyka kobiet w okresie pomenopauzalnym, a średni wiek występowania wynosi od 42 do 53 lat. Zjawisku często towarzyszy rogowacenie skóry i błony śluzowej. Białe zabarwienie zmiany wynika z nagromadzenia keratyny i braku unaczynienia tego obszaru. Same okolice zrogowaciałe rzadko bolą lub swędzą, dlatego często bywają ignorowane przez Pacjentki. Szybkie rozpoznanie schorzenia i podjęcie działań leczniczych umożliwiają zminimalizowanie rozwoju nowotworu sromu, który pomimo tego, iż występuje rzadko, charakteryzuje się dość niepomyślnym rokowaniem.
Leukoplakia sromu – objawy
Objawy leukoplakii sromu obejmują nietypowe plamy o kolorze białym lub szarym, czasem także czerwonym, o grubej, twardej lub wypukłej powierzchni. Mogą one występować pojedynczo lub w większych skupieniach, często powodując stwardnienie i zgrubienie skóry wokół zmiany. Jednakże, objawy te zazwyczaj nie są związane z uczuciem swędzenia, pieczenia czy bólu, co często powoduje, że pozostają niezauważone przez Pacjentki.
Istnieje ryzyko, że zrogowaciałe ogniska mogą przekształcić się w złośliwy nowotwór sromu. Wczesne symptomy raka mogą być trudne do zauważenia, ale często obejmują zaczerwienienie, brodawkowaty przerost zmienionej skóry, nadżerki, owrzodzenia, upławy oraz krwawienie z pochwy. Wyżej wspomniane objawy mogą sugerować transformację nowotworową lub stan zapalny i wymagają dokładnej oceny przez lekarza ginekologa.
Przyczyny leukoplakii warg sromowych
Przyczyny leukoplakii sromu mogą być różnorodne, chociaż jednoznaczne i dokładne źródła nie są znane. Badacze przypuszczają, że chroniczne podrażnienie skóry odgrywa dużą rolę w rozwoju tego schorzenia. Do innych składowych zwiększających ryzyko rozwoju leukoplakii warg sromowych możemy zaliczyć:
- drażniące działanie kosmetyków, płynów do tkanin i detergentów,
- nieprawidłowa higiena okolic intymnych,
- infekcje o pochodzeniu grzybiczym czy bakteryjnym,
- choroby weneryczne,
- infekcje wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) i Epsteina-Barra (EBV),
- palenie papierosów,
- alergia na środki higieny osobistej lub materiał, z którego wykonana jest bielizna,
- zmiany hormonalne,
- promieniowanie ultrafioletowe,
- nadużywanie alkoholu.
Diagnostyka leukoplakii sromu
Diagnostyka leukoplakii sromu zazwyczaj polega na dokładnym badaniu fizykalnym przez lekarza ginekologa. W niektórych przypadkach może być konieczne pobranie wycinków skóry do badania histopatologicznego w celu potwierdzenia diagnozy i wykluczenia ewentualnych zmian nowotworowych.
Aby wyeliminowania innych chorób sromu, takich jak śródnabłonkowa neoplazja sromu, drożdżakowe zapalenie błon śluzowych czy inne zmiany nowotworowe, konieczne jest przeprowadzenie biopsji. Polega ona na pobraniu próbki tkanki ze zmienionej okolicy sromu w celu dokładnej oceny pod mikroskopem. Jest to jedyna skuteczna metoda pozwalająca na potwierdzenie lub wykluczenie diagnozy innych chorób oraz ustalenie ewentualnego charakteru nowotworowego zmian. Dzięki biopsji możliwe jest dokładne określenie rodzaju zmiany oraz wybór odpowiedniego planu leczenia, co jest kluczowe dla zapewnienia Pacjentce odpowiedniej opieki medycznej.
Ważne, aby różnicować chorobę z zaburzeniami przewlekłymi – liszajem twardzinowym sromu, drożdżakowatym zapaleniem błon śluzowych oraz przerostem płaskonabłonkowym sromu, ponieważ w przebiegu tych chorób również dochodzi do białego zabarwienia skóry zewnętrznych narządów płciowych. Występowanie tych chorób zależy w dużej mierze od czynników takich jak: odporność organizmu, procesy autoimmunologiczne oraz składowe genetyczne i środowiskowe.
Leukoplakia warg sromowych – jak leczyć zaburzenie?
Leczenie leukoplakii sromu zależy od przyczyny choroby, nasilenia zmian oraz przede wszystkim wyników badania histopatologicznego. W niektórych przypadkach może być wystarczające usunięcie czynnika drażniącego, odpowiednie nawilżanie okolic intymnych lub bezpośrednie leczenie samej infekcji. W przypadku bardziej uporczywych objawów mogą być stosowane inne zabiegi. Jeśli badanie biopsji nie wykazało zmian nowotworowych, zazwyczaj ginekolodzy sugerują przeciwzapalne leczenie miejscowe.
Leczenie chorób sromu w Klinice OT.CO w Warszawie
W innym wypadku należy natychmiastowo usunąć zmiany mające charakter nowotworowy, a tym samym zapobiec rozprzestrzenianiu się patologicznych komórek. Takim zabiegiem jest np. laseroterapia, zabieg chirurgiczny, kriochirurgiczny czy terapia fotodynamiczna. Zabieg chirurgiczny polega na precyzyjnym wycięciu zmian przy zastosowaniu noża chirurgicznego. W metodzie elektrokoagulacji wykorzystuje się nóż elektryczny, który umożliwia precyzyjne usunięcie zmian. Prąd powoduje podgrzewanie tkanek i koagulację białek, co prowadzi do zamknięcia naczyń krwionośnych i zniszczenia komórek niepożądanych. W leczeniu leukoplakii sromu wykorzystywane są także metody laserowe, przeprowadzane w znieczuleniu miejscowym. Działanie laserów opiera się na zasadzie selektywnej absorpcji światła przez tkanki, co prowadzi do termicznego uszkodzenia docelowych komórek.
Jeśli komórki wykazują charakter zaawansowanych zmian nowotworowych, konieczna może być chemioterapia lub radioterapia.
Działania profilaktyczne i dodatkowe badania
Prawdopodobna transformacja nowotworowa zmian rozpoznanych jako leukoplakia sromu może być sygnalizowana przez następujące cechy:
- brodawkowaty przerost powierzchni zmiany rogowacenia,
- zaczerwienienie otaczające zmianę,
- stan zapalny,
- pojawiające się na powierzchni zmiany nadżerki,
- owrzodzenia.
Nawet po usunięciu ognisk rakowych, ryzyko rozwoju nowotworu pozostaje nadal podwyższone w porównaniu z populacją ogólną. Dlatego regularne wizyty u ginekologa są niezwykle istotne. Wykrycie i wczesne leczenie leukoplakii znacznie poprawia rokowania Pacjentek.
Leukoplakia sromu – szybkie reagowanie
W przypadku leukoplakii sromu ważne jest przeprowadzenie dokładnej diagnostyki różnicowej oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia, aby złagodzić objawy i poprawić komfort życia Pacjentek. Regularne kontrole u lekarza specjalisty są kluczowe dla monitorowania stanu skóry sromu i wczesnego wykrywania ewentualnych zmian patologicznych. W przypadku podejrzenia leukoplakii sromu ważne jest przeprowadzenie odpowiednich badań diagnostycznych.
