Żylaki w czasie ciąży pojawiają się nawet u 50% kobiet. Mimo że uważane są za pospolitą przypadłość, to ich bagatelizowanie i uznawanie za coś normalnego jest błędne. Żylaki można wyleczyć, a także im zapobiegać przy prawidłowej pielęgnacji i dbaniu o swoje nogi. Jak więc zapobiegać i leczyć żylaki, które pojawiają się w ciąży?
Czym są żylaki?
Żylaki to poszerzone, kręte naczynia widoczne tuż pod skórą, które są wynikiem niewydolności żylnej. Wyglądem przypominają wybrzuszenia, a ich kolor jest zwykle fioletowo-niebieski. Żylaki na nogach to częsty objaw, pojawiający się w ciąży. Najczęściej występuje u kobiet, które mają anatomiczną skłonność zlokalizowaną zazwyczaj w miednicy małej lub jamie brzusznej. Pojawienie się żylaków w okresie ciąży zależy od dziedzicznej skłonności ścian żył do rozciągania. Ta skłonność ujawnia się najczęściej w czasie ciąży, ponieważ wtedy żeńskie hormony płciowe są na wysokim poziomie, a układ żylny jest przeciążony zwiększoną ilością krążącej w nim krwi.
Przyczyny powstawania żylaków w ciąży
W okresie ciąży wzrasta ciasnota w miednicy małej, która przenosi się później do jamy brzusznej. Powiększająca się macica i płód uciskają łożysko żylne, a w szczególności żyły biodrowe i żyłę główną dolną. W zależności od anatomii i działania hormonów poszerzają się żyły jajnikowe i powstają żylaki przymacicza. Te procesy doprowadzają do tego, że w układzie żylnym znacznie podnosi się ciśnienie.
Z uwagi na umiejscowienie, najbardziej ,,odczuwają to’’ żyły w nogach. Zjawiska zachodzące w organizmie kobiety ciężarnej przyczyniają się także do powstawania żylaków w miednicy małej, kroczu i sromie. Jeżeli jeszcze w okresie ciąży kobieta jest mało aktywna i dużo siedzi, naczynia żylne ulegają przeciążeniu, a stan żył może znacznie się pogorszyć.
Jak rozpoznać objawy niewydolności żylnej?
Objawem niewydolności żylnej w ciąży może być powstawanie pajączków, czyli widocznych gołym okiem zaczerwienień w postaci siatek naczyń krwionośnych na nogach. Poza tym charakterystyczna jest nawracająca opuchlizna łydek i często odczuwalne uczucie ciężkich nóg. Zdarza się, że kobiety czują pulsowanie w nogach, a nawet swędzenie, pieczenie i intensywny ból w okolicach żył. Żylaki dają jednak przede wszystkim efekty wizualne. W okresie ciąży na nogach pojawiają się wybrzuszenia w granatowym lub fioletowym kolorze. Te wyraźnie zarysowane pod skórą naczynia krwionośne czasami mogą także przybierać postać fioletowej pręgi.
Żylaków nie można jednak bagatelizować i uznawać jedynie za naturalną kolej rzeczy. Mogą bowiem stanowić jeden z objawów niewydolności żylnej kończyn dolnych, co w niektórych przypadkach może prowadzić do przebarwień skóry, ran na nogach, czyli tak zwanych owrzodzeń żylnych, a nawet zapaleń zakrzepowych. Żylaki mogą także nawet trzykrotnie zwiększyć ryzyko wystąpienia zakrzepicy żylnej w układzie żył głębokich. Z tego powodu trzeba zadbać o zapobieganie żylakom, a jeżeli już się utworzyły, nie dopuścić do ich rozwoju.
Profilaktyka niewydolności żylnej
O właściwą pielęgnację warto zadbać już przed pojawieniem się żylaków na nogach. Z tego powodu, że żylaki na nogach w okresie ciąży zdarzają się bardzo często, kobiety mają tendencję do ich bagatelizowania. Wówczas, dopiero po pojawieniu się nieestetycznych zmian na nogach, zaczynają szukać rozwiązań, jak się ich pozbyć. Należy pamiętać, jakie nieprzyjemne objawy niosą ze sobą żylaki i po zajściu w ciążę zadbać o odpowiednią profilaktykę nóg.
Lekarze zalecają, aby każda kobieta po 3. miesiącu ciąży, zaczęła nosić pończochy uciskowe bez względu na to, czy miała wcześniej problemy z żylakami, czy też nie. Te produkty można wykorzystywać także po urodzeniu dziecka, gdy hormony szaleją, a nogi są mocno narażone na obciążenia. Pończochy uciskowe zapobiegają powstawaniu nowych żylaków i spowalniają poszerzanie się tych istniejących. Poza tym, noszenie pończoch przyczynia się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia zakrzepicy żylnej.
Aby skutecznie zapobiegać powstawaniu żylaków w czasie ciąży, warto także kontrolować swoją wagę i unikać dłuższego siedzenia lub stania. Kobiety w ciąży powinny też unikać soli, zakładania nogi na nogę, ubierania uciskającej i krępującej ruchy odzieży oraz gorących kąpieli i długiego opalania. Zaleca się natomiast leżenie z nogami uniesionymi w górę, regularne pływanie lub spacery, masaże stóp i łydek oraz noszenie butów z szerokimi noskami i na niewysokich obcasach.
Jak leczyć żylaki powstałe w czasie ciąży?
Możliwości leczenia żylaków w czasie ciąży są mocno ograniczone. W tym okresie niemożliwe jest operacyjne usunięcie żylaków – taka możliwość pojawia się dopiero po porodzie lub po okresie karmienia. Nie zaleca się również leczenia farmakologicznego żylaków. Każda taka interwencja może bowiem oddziaływać na płód. Aby złagodzić ból nóg i zapobiec żylakom w ciąży, można stosować kremy i żele, które zawierają w sobie wyciąg z kasztanowca. Ma on właściwości, dzięki którym zwiększa napięcie ścian krwionośnych, łagodzi obrzęki nóg i działa przeciwzapalnie. Warto jednak pamiętać, że maści jedynie uśmierzają ból, a nie usuwają powstałych już żylaków.
Czasami po porodzie żylaki znikają samoistnie. Jeśli jednak tak się nie stanie, należy skonsultować się z lekarzem specjalistą, czyli z flebologiem. Wówczas może on skierować kobietę na USG Doppler żył, które w nieinwazyjny sposób pozwala ocenić, w jakim stanie są naczynia krwionośne. Po wykonaniu tego badania lekarz decyduje, czy wysłać kobietę na leczenie farmakologiczne, zabieg operacyjny czy skleroterapię. Ćwiczenia usprawniające mięśnie w ciąży i żele łagodzące objawy żylaków mogą stanowić dodatek do kuracji, ale nigdy nie zastąpią profesjonalnego leczenia. Trzeba także pamiętać, że żylaki nie tylko nieestetycznie wyglądają, ale i mogą stanowić powód poważnej choroby, która zlekceważona, może prowadzić do powikłań, a w skrajnych przypadkach mogą nawet zagrażać życiu.
