Planowanie rodziny to jeden z najważniejszych elementów życia każdej pary. Dostępne metody antykoncepcji pozwalają zapobiegać ciąży ze skutecznością sięgającą nawet 99,9%. Do najpopularniejszych sposobów należą w Polsce prezerwatywy i pigułki hormonalne. Dostępne są jednak również inne metody dlatego, żeby dobrać odpowiednią antykoncepcję, trzeba skonsultować się z lekarzem ginekologiem.

Co warto wziąć pod uwagę podczas doboru metody antykoncepcji?

Zdrowe kobiety mają duży wybór, jeśli chodzi o metody zapobiegania ciąży. Kluczowe są więc tutaj preferencje pacjentki. Jeżeli jednak w przeszłości pojawiły się poważne problemy zdrowotne lub występują choroby przewlekłe, trzeba zachować większą ostrożność. Znaczenie mają tutaj przede wszystkim:

  • Nieprawidłowości w budowie macicy,
  • Nowotwory,
  • Zakrzepica żył głębokich lub epizod zatorowości płucnej,
  • Cukrzyca,
  • Endometrioza,
  • Padaczka,
  • Choroby pęcherzyka żółciowego,
  • Nadciśnienie tętnicze,
  • Choroby jelit (choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego),
  • Otyłość,
  • Choroba niedokrwienna serca,
  • Mięśniaki macicy,
  • Reumatoidalne zapalenie stawów,
  • Przyjmowanie leków przeciwdrgawkowych,
  • Palenie papierosów.

To oczywiście tylko niektóre czynniki, które trzeba wziąć pod uwagę, dlatego tak ważne jest, aby lekarz ginekolog przeprowadził szczegółowy wywiad.

Zalety i wady najpopularniejszych metod antykoncepcji

Szczególnie popularne są metody osłonowe – prezerwatywy, które nie tylko z dużą skutecznością zapobiegają ciąży, ale też chronią przed takimi zagrożeniami, jak choroby weneryczne. Największym ryzykiem jest możliwość ich pęknięcia. Osoby żyjące w stałych związkach zazwyczaj szukają jednak bardziej komfortowych i długotrwałych metod antykoncepcji.

Wiele kobiet mających stałych partnerów wybiera pigułki antykoncepcyjne jako alternatywę. Przed zdecydowaniem się na taką metodę trzeba jednak przeprowadzić wywiad z pacjentką i sprawdzić jej stan zdrowia: zrobić badanie ginekologiczne, USG dopochwowe, zbadać piersi i zmierzyć ciśnienie krwi. Wszystko po to, aby wykluczyć istnienie przeciwwskazań do antykoncepcji hormonalnej. Do najważniejszych z nich należą:

  • Rak piersi,
  • Otoskleroza (nie można stosować preparatów z estrogenem),
  • Przebyta lub czynna zakrzepica,
  • Cukrzyca ze zmianami naczyniowymi,
  • Nieustabilizowane lub leczone, ale wysokie nadciśnienie,
  • Palenie ponad 15 papierosów na dobę,
  • Wiek powyżej 35 lat,
  • Trombofilia,
  • Planowane długotrwałe unieruchomienie np. po operacji.

Kiedy warto zdecydować się na wkładkę domaciczną?

Dobrym rozwiązaniem dla wielu kobiet, które chcą zabezpieczyć się przed ciążą na 3 do 5 lat, jest wkładka domaciczna. Dużym plusem tej metody jest zwolnienie z konieczności codziennego pamiętania o przyjmowaniu pigułki. Nie ma również ryzyka, że hormony się nie wchłoną z powodu problemów żołądkowo-jelitowych. Wkładka domaciczna jest polecana kobietom, które mają problemy z obfitymi krwawieniami i silnymi bólami miesiączkowymi, ponieważ stopniowo uwalniane hormony pozwalają w dużej mierze się z nimi uporać. Pacjentki nieplanujące już ciąży, mogą zakładać jedną wkładkę po drugiej – wymiana jest możliwa nawet podczas jednej wizyty, ponieważ u zdrowych kobiet przerwa nie jest wymagana. Jeśli jednak zmienisz decyzję, zawsze można wyjąć wkładkę, aby umożliwić zajście w ciążę. Kobietom, które planują w przyszłości powiększenie rodziny, szczególnie poleca się zastosowanie wkładki hormonalnej. Alternatywą jest wkładka miedziana, częściej zakładana u pacjentek, które nie planują już ciąży.

Dla kogo najlepsze będą implanty antykoncepcyjne?

Kobiety, które nie chcą pamiętać o codziennym przyjmowaniu pigułek, często decydują się również na implanty antykoncepcyjne. Ich działanie nie opiera się na estrogenie, ale progestagenie, co pozwala na szersze zastosowanie. Implanty sprawdzają się u wielu pacjentek, które nie powinny przyjmować pigułek antykoncepcyjnych: kobiet po 35. roku życia, palących papierosy, mających problemy z cukrzycą, nadciśnieniem, nadwagą i otyłością. Implant można stosować nawet podczas karmienia piersią, już 4 tygodnie po porodzie. Estrogen odpowiada za większość skutków ubocznych, dlatego stosowanie implantów antykoncepcyjnych jest tak bezpieczne.

Implant wszczepia się pod skórę na ramieniu, a po tygodniu zaczyna zabezpieczać przed ciążą. Zabieg przypomina szczepienie lub zastrzyk, a dodatkowo przeprowadza się go w znieczuleniu miejscowym, dlatego nie musisz obawiać się bólu. Implant działa nawet przez 5 lat, dlatego jest świetnym rozwiązaniem dla kobiet, które w najbliższej przyszłości nie planują ciąży. Jeżeli decyzja się zmieni, zawsze można jednak wyjąć implant i odzyskać płodność.

Wybór metod antykoncepcji jest obecnie tak szeroki, że da się połączyć skuteczność z bezpieczeństwem i komfortem. Nawet jeśli ograniczymy się do metod hormonalnych, tradycyjne pigułki nie są jedyną możliwością: warto zapytać lekarza również o implanty i wkładki, które są mniej kłopotliwe i chronią przed ciążą aż przez kilka lat.