Przepuklina kresy białej to jeden z najczęściej występujących rodzajów wszystkich przepuklin. Przypadłość ta dotyczy średnio od 3 do 10% osób w średnim wieku. Możliwa jest jednak także przepuklina kresy białej u dzieci czy pacjentów w podeszłym wieku. W jaki sposób objawiają się problemy z kresą białą i kiedy stanowią powód do niepokoju? Sprawdź, w jakiej sytuacji konieczna jest operacja przepukliny kresy białej i co może wskazywać na występowanie tej przypadłości.

Anatomia jamy brzusznej a kresa biała – co warto wiedzieć?

Przepuklina jest stanem patologicznym, który może wystąpić w różnych rejonach brzucha. Polega na uwypukleniu zawartości jamy brzusznej w obrębie powstałego otworu w powłokach brzusznych. Aby lepiej zrozumieć, co to jest przepuklina kresy białej, objawy schorzenia i formy stosowanego leczenia, warto nieco bliżej przyjrzeć się anatomii brzucha.

Wokół brzucha od górnej strony znajduje się wyrostek mieczykowaty mostka. W dolnej częściej jamę brzuszną ogranicza spojenie łonowe i otacza ten obszar dookoła. Po bokach natomiast znajdują się mięśnie brzucha, do których należy mięsień prosty brzucha, mięśnie skośne zewnętrzne, mięśnie skośne wewnętrzne, mięśnie poprzeczne, mięsień piramidowy, a także głęboko schowany mięsień czworoboczny lędźwi. Pomiędzy wszystkimi z wymienionych mięśni znajdują się warstwy powięzi.

Kresa biała jest natomiast silną strukturą zbudowaną z włókien kolagenowych oraz rozcięgien mięśni skośnych i poprzecznego. Element ten zbudowany jest z materii łączno-tkankowej. Kresa biała znajduje się pomiędzy wyrostkiem mieczykowatym a spojeniem łonowym oraz przebiega w linii pośrodkowej ciała. Jej zadaniem jest m.in. zbliżenie do siebie mięśni prostych brzucha.

badanie brzucha przepuklina

Rozejście kresy białej – czy to już przepuklina?

W sytuacji, gdy osłabiona zostanie powięź poprzeczna, mięśnie brzucha czy też powłoki brzuszne może pojawić się rozejście kresy białej. Kiedy następuje stan, w którym dojdzie do nadmiernego rozciągnięcia tej struktury, naderwania czy rozerwania, pojawia się rozstęp mięśni prostych brzucha. W takiej sytuacji jama brzuszna nie może już pełnić wszystkich swoich zadań, takich jak np. stabilizacja postawy, przenoszenie ciśnienia pomiędzy jamami ciała, perystaltyka jelit czy też udział w procesie oddechowym. Jakie symptomy są typowe przy rozejściu kresy białej? Objawy te to przede wszystkim intensywne dolegliwości bólowe występujące w różnych rejonach brzucha, w zależności od rodzaju przepukliny.

Długie utrzymywanie się takiego stanu może nasilić rozejście mięśni. Przepuklina kresy białej często bywa jego następstwem. Jeżeli dodatkowo będziemy pod wpływem intensywnego wysiłku fizycznego, doprowadzimy do wzrostu ciśnienia i osłabiania powłok brzusznych. W pewnym momencie mogą one pęknąć.

Przepuklina kresy białej – co to jest?

O przepuklinie kresy białej można mówić w sytuacji, kiedy w powłokach jamy brzusznej powstanie wskutek pęknięcia otwór, przez który w worku przepuklinowym mogą znaleźć się jelita, sieć większa czy tłuszcz. W stosunkowo łagodnych przypadkach możliwe jest umieszczenie struktur anatomicznych z powrotem w jamie brzusznej. Niekiedy jednak bywa to bardzo trudne lub niemożliwe. Wówczas jest to uwięźnięcie przepukliny i jednocześnie stan niebezpieczny dla zdrowia. Skutkuje to pojawianiem się znacznego bólu, biegunki, ale też wymiotów. Utrudniony jest także odpływ krwi.

Charakterystyczną zależnością jest również przepuklina kresy białej a wzdęcia, które stanowią bardzo częsty objaw problemów z przepukliną kresy białej. Przepuklina tego obszaru jest poważną przypadłością, która wymaga jak najszybszej interwencji lekarskiej.

Przepuklina kresy białej – objawy

Przepuklina w kresie białej, jak i wcześniejsze rozejście kresy białej to schorzenia, które przez dość długi czas mogą nie dawać żadnych charakterystycznych i niepokojących objawów. Często też zdarza się, że odczuwane dolegliwości nie są kojarzone z kresą białą.

Wśród objawów towarzyszących przepuklinie kresy białej można wymienić takie jak:

  • zaburzenia czucia okolicy bioder,
  • bóle w okolicy obręczy biodrowej,
  • bóle w odcinku lędźwiowym kręgosłupa,
  • nietrzymanie moczu,
  • nietrzymanie kału,
  • kłopoty z odzyskaniem figury w rejonie brzucha po ciąży,
  • nieestetyczny wygląd brzucha,
  • ból w okolicy żeber,
  • zaburzenia pracy jelit, w tym wzdęcia, zaparcia, biegunki,
  • obniżenie narządów jamy brzusznej,
  • dolegliwości bólowe w obrębie dna miednicy,
  • dysfunkcje seksualne,
  • zaburzenia prawidłowego przebiegu oddychania.

Kiedy występuje choćby kilka z powyższych objawów, należy niezwłocznie udać się do lekarza specjalisty, który wykona odpowiednie badania diagnostyczne i sprawdzi, czy u danej osoby nie pojawiła się przepuklina kresy białej. Zdjęcia z badań obrazowych i badania palpacyjne wraz z wywiadem mogą zapobiec powstaniu o wiele poważniejszego stanu zdrowotnego, nawet zagrażającego życiu.

przepuklina kresy bialej

Jakie są przyczyny kresy białej i co zwiększa ryzyko wystąpienia rozejścia mięśni w tej okolicy?

Przepuklina kresy białej może występować zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet jednak to właśnie u kobiet zauważa się to schorzenie znacznie częściej. Do tego faktu przyczynia się przede wszystkim ciąża. W tym okresie w organizmie kobiety zachodzi mnóstwo zmian, które związane są nie tylko z budową ciała, ale również układem hormonalnym. Dziecko, które rośnie w brzuchu i rozwija się wraz z wodami płodowymi, znacznie zwiększa ciśnienie w jamie brzusznej. Jednocześnie skóra i powięź czy mięśnie zostają mocno obciążone. Na skutek tego powłoki brzuszne są osłabione i często dochodzi do rozejścia kresy białej.

Najczęściej w ciągu od 6 do 12 miesięcy od porodu kresa biała i okoliczne struktury anatomiczne regenerują się i ulegają poprawie. Jednak nie zawsze tak jest. Ważne, aby w przypadku występowania niepokojących dolegliwości jak najwcześniej skorzystać z pomocy lekarskiej. Bardzo ważny dla działań terapeutycznych jest okres właśnie od 6 do 12 miesięcy po porodzie.

Wśród najczęściej wymienianych przyczyn przepukliny kresy białej można wyróżnić takie jak:

  • ciąża mnoga i liczne ciąże,
  • ciąża występująca w krótkim odstępie od poprzedniej,
  • nieprawidłowe ułożenie dziecka w macicy,
  • nieprawidłowe nawyki prowadzące do zwiększenia ciśnienia śródbrzusznego,
  • źle wykonywany trening lub zupełne zaniechanie wszelkiej aktywności,
  • zbyt szybki powrót do ćwiczeń po porodzie,
  • poród w wieku powyżej 35 lat,
  • silny i częsty kaszel występujący m.in. przy astmie, alergiach czy paleniu papierosów,
  • otyłość typu brzusznego (głównie u mężczyzn),
  • obciążenia genetyczne,
  • podnoszenie ciężarów w sposób nieprawidłowy.

Okazuje się, że rozejście kresy białej, jak i przepuklina kresy białej może dotyczyć także osób z prawidłowym BMI i bez problemów z wagą, choć często to właśnie z osobami otyłymi kojarzona jest ta przypadłość.

Czy można samodzielnie wykryć przepuklinę kresy białej?

Jeżeli na co dzień występują różne niepokojące objawy i podejrzewamy występowanie przepukliny kresy białej lub rozejścia mięśni w tej okolicy, warto wykonać samodzielne badanie i wstępnie ocenić swój stan. W tym celu należy położyć się w pozycji leżącej na plecach i z nogami ugiętymi w kolanach. Stopy powinny być postawione na podłożu całą swoją powierzchnią. Jedną rękę podkładamy pod głowę. Palce drugiej ręki natomiast należy ułożyć w okolicy środkowej części brzucha.

W takiej pozycji wraz z wydechem unosimy głowę, szyje, a także górną część klatki piersiowej tak, jakbyśmy chcieli wykonać pół brzuszka. Staramy się unieść górną część ciała do poziomu łopatek. Następnie palcami należy sprawdzić cały obszar wzdłuż kresy białej. Jeżeli możliwe jest wsunięcie dwóch lub więcej palców pomiędzy dwa napięte mięśnie, prawdopodobne jest, że wystąpiło rozejście kresy białej.

W przypadku przepukliny kresy białej w powyższej pozycji możliwe będzie nie tylko wsunięcie dwóch palców pomiędzy mięśnie. Wyczujemy również zgrubienie i kuliste wybrzuszenie wewnątrz wgłębienia. To sygnał, aby skorzystać z konsultacji lekarskiej.

Rozejście i przepuklina kresy białej – operacja czy leczenie zachowawcze?

Jeżeli okaże się, że stan pacjenta z rozejściem kresy białej nie jest zaawansowany, najczęściej nie przeprowadza się operacji kresy białej. Podstawą leczenia jest wówczas rehabilitacja. Odpowiedni specjalista, a także regularność wykonywanych zadań to podstawa, aby wyleczyć przypadłość.

Jeżeli po ciąży pojawiło się rozejście mięśni prostych brzucha lub występują problemy z powrotem do poprzedniego stanu tej okolicy, warto skorzystać z pomocy fizjoterapeutki uroginekologicznej. Wówczas możliwe będzie dokładne zbadanie mięśni dna miednicy, a także stanu mięśni brzucha i stwierdzenie, czy rzeczywiście występuje u danej osoby rozejście kresy białej lub istnieje podejrzenie przepukliny kresy białej.

Fizjoterapeuci uroginekologiczni wprowadzają również różne rodzaje terapii manualnych, które znacznie przyspieszają procesy regeneracyjne organizmu po przebytych ciążach. To niezwykle cenna wiedza w przypadku, gdy u danej osoby występuje przepuklina kresy białej. Ćwiczenia wprowadzane przez takich specjalistów poprawiają funkcje jamy brzusznej, a także umożliwiają zbliżenie mięśni prostych brzucha do siebie i wspomagają proces leczenia.

Operacja przepukliny kresy białej – kiedy jest konieczna?

W wielu sytuacjach, kiedy zdiagnozowana zostanie przepuklina kresy białej, konieczna jest operacja. To nie tylko sposób na wyleczenie schorzenia, ale również zapobiegnięcie wystąpieniu bardzo poważnego powikłania, jakim jest uwieźnięcie i zakleszczenie wrót przepukliny. W takiej sytuacji jelito nie może samoistnie powrócić do jamy brzusznej. Niekiedy dochodzi też do jego perforacji i wylania zawartości do wnętrza brzucha.

Operacja przepukliny

Wiele osób korzysta z prywatnej opieki medycznej i renomowanych klinik, jeżeli konieczna jest operacja przepukliny kresy białej. NFZ co prawda refunduje tego typu działania operacyjne, jednak trzeba liczyć się ze znacznie dłuższym terminem wykonania ingerencji chirurgicznej. Ze względu na zaawansowany i niekiedy naglący stan zdrowia może nie być to wskazane lub stanowić pewne ryzyko zdrowotne.

Jedna z renomowanych placówek, w której kompleksowo diagnozowana i operowana jest przepuklina kresy białej, a także innych obszarów w nieodległych terminach to klinika OT.CO. To gwarancja opieki i leczenia przez doskonale wykwalifikowanych i doświadczonych specjalistów w tej dziedzinie, a także zastosowanie innowacyjnych metod operacyjnych zmniejszających ryzyko pojawienia się przepukliny w przyszłości.

Operacja przepukliny kresy białej – krok po kroku

W zależności od rozległości schorzenia i indywidualnego stanu pacjenta, a także wielkości, operacja przepukliny kresy białej może być przeprowadzana w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym. Najczęściej mniejsze przepukliny operuje się na zasadzie zszycia wrót przepukliny. Przy stanach zaawansowanych i rozległych należy przeprowadzić zabieg w nieco bardziej skomplikowany sposób.

Po podaniu właściwego znieczulenia zostają nacięte powłoki brzuszne. Następnie dokładnie opróżniany jest worek przepuklinowy, a jego zawartość z powrotem odprowadzona zostaje do jamy brzusznej. Po właściwym umiejscowieniu struktur anatomicznych przechodzi się do zszycia tkanek. W tym celu stosowana jest najczęściej specjalna siatka wykonana z bezpiecznego tworzywa sztucznego. Element ten nie tylko pomaga zespolić tkanki, ale również uzupełnia ubytki. Dzięki zastosowaniu siatki możliwe jest również wzmocnienie okolicznych struktur ciała i zabezpieczenie powłok w celu zmniejszenia ryzyka pojawienia się przepukliny kresy białej ponownie. Obecnie w celu wykonania operacji z jak największą precyzją, wykorzystywany jest niekiedy robot chirurgiczny.

Podsumowanie

Przepuklina kresy białej w zależności od stopnia zaawansowania schorzenia może być stanem bardzo poważnym, zagrażającym zdrowiu, a nawet życiu. Dlatego w przypadku niepokojących objawów należy skonsultować się ze specjalistą. Niewielkie przepukliny przeważnie nie wymagają interwencji chirurga. Trzeba jednak ściśle stosować się do zaleceń lekarza, ograniczyć wysiłek fizyczny czy podnoszenie ciężarów.

W przypadku zdiagnozowania dużej przepukliny kresy białej najrozsądniejszą decyzją jest operacja, a następnie rehabilitacja. Znacznie poprawi to komfort i jakość życia, a także zmniejszy ryzyko ponownego wystąpienia podobnych problemów w przyszłości.

piotr turkowski
Dr n. med. Piotr Turkowski

Specjalista chirurgii odtwórczej włosów oraz chirurgii plastycznej. Zaliczany do najlepszych specjalistów w Polsce w obszarze przeszczepu włosów, liposukcji, plastyki piersi oraz modelowania sylwetki metodą lipotransfer (tzw. lipofilling). Ukończył Wydział Lekarski Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego...