Wśród różnych przypadłości, z którymi borykamy się na co dzień, dość liczną grupę stanowią choroby dermatologiczne. To dość specyficzny zbiór schorzeń, niekiedy trudny do natychmiastowego zdiagnozowania o rozmaitym podłożu. Jednym z przypadków wymagających kontaktu ze specjalistą jest pęcherzyca występująca w dwóch odmianach: zwykłej oraz liściastej. Sprawdź, jakie są objawy tej choroby, skąd się bierze i w jaki sposób wyleczyć pęcherzycę.
Czym jest pęcherzyca? Objawy
Pęcherzyca (z jęz. łac. Pemphigus) to choroba skóry i błon śluzowych, która powoduje występowanie pęcherzy. Najczęściej schorzenie dotyka osób pomiędzy 30. a 60. rokiem życia, choć może również zaatakować w starszym wieku. W przypadku pęcherzycy płeć nie ma znaczenia.
Charakterystyczne pęcherze w przebiegu choroby pojawiają się w obrębie błon śluzowych. Niekiedy towarzyszą im również nadżerki oraz rumień, zwłaszcza tuż przed wystąpieniem pęcherza lub po jego pęknięciu.
Pęcherzyca zwykła i liściasta – rodzaje schorzenia
W zależności od obszaru ciała, w którym pojawiają się charakterystyczne pęcherze i zmiany, można wyróżnić dwa podstawowe typy pęcherzycy. Jest to pęcherzyca zwykła i pęcherzyca liściasta.
W przypadku pęcherzycy zwykłej zmiany pęcherzowe pojawiają się przede wszystkim w rejonie jamy ustnej i poprzedza je wystąpienie nadżerki. Najczęściej powoduje to ból i dyskomfort, a w efekcie znacznie utrudnia picie i spożywanie pokarmów. W zaawansowanych przypadkach pęcherze zajmują również gardło i przełyk, a niekiedy obejmują też fałdy głosowe, przez co osoba chora ma problemy z mową, a nawet bezgłos. Pęcherze w pęcherzycy zwykłej w niektórych przypadkach występują także na błonach śluzowych odbytu i narządów płciowych, w pachwinach, pod pachami i kolanami, a także na twarzy i głowie.
Pęcherzyca liściasta jest typem choroby o łagodniejszym przebiegu. W przebiegu schorzenia nie dochodzi do zajmowania błon śluzowych. Zmiany pojawiają się najczęściej na tułowiu, stosunkowo szybko znikają, choć mogą wystąpić ponownie. Zdarza się, że przy pęcherzycy liściastej dochodzi do zmian zanikowych paznokci i włosów.
W klasyfikacji pęcherzycy wyróżnia się również znacznie rzadsze formy schorzenia, takie jak pęcherzyca paraneoplastyczna współwystępująca z nowotworami, która może też powodować zapalenie rogówki lub bliznowaciejące zapalenie spojówek. Do bardzo rzadkich odmian choroby należy natomiast pęcherzyca rumieniowata, łojotokowa, opryszczkowata czy bujająca.
Skąd się bierze pęcherzyca? Przyczyny choroby
Zarówno pęcherzyca zwykła, jak i liściasta to schorzenia o charakterze przewlekłym i podłożu autoimmunologicznym. Związane są zatem z zaburzeniami w obrębie układu odpornościowego osoby chorej. W tym przypadku polega to na wytwarzaniu przez organizm przeciwciał Pemphigus, które zamiast walczyć ze szkodliwymi patogenami, atakują keratynocyty, czyli własne komórki, z których zbudowany jest naskórek. W efekcie dochodzi do stanu zapalnego, uszkodzenia skóry oraz błon śluzowych i powstawania charakterystycznych zmian pęcherzowych.
Można również wyróżnić kilka czynników, które sprzyjają występowaniu pęcherzycy. Należy do nich:
- przyjmowanie leków z grupy ACE-I, fenylbutazonu, penicylaminy i kaptoprylu,
- oparzenia,
- intensywne oddziaływanie promieni słonecznych,
- współistnienie innych chorób autoimmunologicznych, takich jak miastenia, zapalenie wątroby czy reumatoidalne zapalenie stawów,
- spożywanie produktów z wysoką zawartością związków siarki, głównie pora, czosnku i cebuli.
Dokładne przyczyny wstępowania pęcherzycy i zaburzeń autoimmunologicznych wywołujących tę chorobę nie są jednak znane. Istnieje prawdopodobieństwo, że jednym z czynników ryzyka jest także predyspozycja genetyczna.
Jak zdiagnozować pęcherzycę zwykłą i liściastą?
Często w sytuacji, kiedy na ciele występują zmiany skórne, decydujemy się w pierwszej kolejności na zastosowanie różnych domowych sposobów na złagodzenie dolegliwości. Tymczasem nie zawsze zaaplikowanie konkretnych maści czy kremów, zwłaszcza zawierających silne związki jest wskazane przy określonych jednostkach chorobowych.
Dlatego w przypadku, gdy na skórze pojawią się zmiany przypominające opisane powyżej objawy pęcherzycy, należy niezwłocznie udać się specjalisty w zakresie dermatologii. Ponieważ obecnie wyróżnia się mnóstwo podobnych do siebie schorzeń, ich prawidłowe zdiagnozowanie bywa bardzo trudne. Warto więc skorzystać z wizyty u doświadczonego i doskonale wykwalifikowanego dermatologa. Lekarze specjalizujący się w problemach skórnych i błon śluzowych, w tym w rozpoznawaniu i leczeniu pęcherzycy zwykłej, jak i liściastej przyjmują w klinice OT.CO.
Aby stwierdzić, że występujące zmiany to faktycznie pęcherzyca, zazwyczaj nie wystarczy jedynie ocena lokalizacji i charakteru pęcherzy. Potwierdzeniem diagnozy jest najczęściej wynik badania histopatologicznego zmienionego fragmentu skóry i procedury laboratoryjne związane z wykrywaniem przeciwciał Pemphigus.
Pęcherzyca liściasta i pęcherzyca zwykła – leczenie
Pęcherzyca jest chorobą, w której przypadku należy zastosować leczenie dwutorowe. Polega to na zastosowaniu zarówno środków miejscowych mających na celu złagodzenie i zmniejszenie zmian, jak i ogólnoustrojowych, które wyciszą reakcję autoimmunologiczną. Konkretne preparaty i stężenie zawartych w nich związków leczniczych dobierane są w zależności od stopnia nasilenia objawów u danego Pacjenta.
Leczenie pęcherzycy zwykłej, liściastej w Warszawie
W przypadku leczenia miejscowego zalecane są zawiesiny do pędzlowania błon śluzowych w jamie ustnej, kąpiele lecznicze i maści, w zależności od obszaru umiejscowienia zmian. Preparaty zawierają w składzie zazwyczaj substancje odkażające, antybiotyki, glikokortykosteroidy, a także związki przeciwgrzybicze.
W zakresie leczenia ogólnoustrojowego również zastosowanie znajdują glikokortykosteroidy, ale w postaci tabletek (najczęściej prednizon lub prednizolon), a także leki immunosupresyjne takie jak azatiopryna, które ograniczają aktywność układu odpornościowego. W wyjątkowo ciężkim przebiegu pęcherzycy zwykłej może zostać włączone dożylne podawanie immunoglobuliny.
Źródła:- Putra-Szczepaniak M., „Pęcherzyca zwykła.
- Ponnuvelu K. i inni, „Owrzodzenia jamy ustnej i zmiany skórne–znak rozpoznawczy pęcherzycy zwykłej.
- Pyrek A. i inni, „Autoimmunologiczne choroby pęcherzowe skóry—analiza retrospektywna.
