Grzybica na wargach sromowych jest powszechnym schorzeniem skórnym, które dotyka kobiet w różnym wieku. Choć nie jest to zwykle poważny stan, może stać się uciążliwym problemem, zwłaszcza w przypadku ciągłych nawrotów lub długotrwałych infekcji. Zrozumienie przyczyn, objawów oraz zapoznanie się z metodami leczenia kandydozy sromu może być pomocne dla wielu kobiet, które zetknęły się z problemem pierwszy raz lub borykają się z infekcją od długiego czasu.
Czym jest grzybica sromu i jak wygląda?
Grzybica na wargach sromowych, znana również jako kandydoza sromu czy drożdżyca, to schorzenie skóry o podłożu zapalnym, które w 85-90% jest spowodowane nadmiernym wzrostem grzyba Candida albicans z rodzaju Candida w obszarze narządów płciowych u kobiet. Możemy wyróżnić dwie postaci zakażenia grzybiczego narządów płciowych – niepowikłane (sporadyczne) i powikłane (nawracające). Schorzenie występuje bardzo często i stanowi drugą w kolejności przyczynę zapalenia pochwy i sromu wśród płci żeńskiej. Dotyka przede wszystkim kobiety aktywne seksualnie, zazwyczaj w wieku 15-45 lat oraz tych przyjmujących hormonalną terapię zastępczą. Znacznie rzadziej pojawia się u osób starszych w okresie pomenopauzalnym. Według najnowszych badań nawracające infekcje grzybicze mogą dotyczyć nawet 10–20% kobiet.
Kandydoza warg sromowych – przyczyny
Grzybica na wargach sromowych jest zazwyczaj spowodowana nadmiernym wzrostem wspomnianych wcześniej drożdżaków z rodzaju Candida, głównie Candida albicans. Te drobnoustroje są powszechnie obecne na powierzchni skóry i błon śluzowych. Zazwyczaj nie powodują uporczywych problemów, ale w niektórych przypadkach mogą wywoływać objawową infekcję grzybiczą. Istnieje kilka czynników, które zwiększają ryzyko rozwoju kandydozy warg sromowych. Należą do nich:
- niedostateczna lub nadmierna higiena okolic intymnych,
- zmiany hormonalne – fluktuacje hormonalne, takie jak te występujące podczas ciąży, miesiączki lub podczas stosowania hormonalnych metod antykoncepcji, mogą sprzyjać rozwojowi grzybicy,
- antybiotykoterapia – długotrwałe stosowanie antybiotyków może zaburzać naturalną równowagę mikroflory bakteryjnej organizmu, co z kolei może sprzyjać nadmiernemu wzrostowi drożdżaków,
- niekontrolowana cukrzyca – osoby cierpiące na cukrzycę są bardziej podatne na infekcje grzybicze, ponieważ choroba może sprzyjać wzrostowi grzybów Candida,
- osłabiona odporność organizmu – osoby z osłabionym układem odpornościowym, na przykład w wyniku chorób autoimmunologicznych, HIV/AIDS, chemioterapii lub przyjmujące leki immunosupresyjne, są bardziej narażone na grzybicę,
- noszenie obcisłej odzieży – zwłaszcza z materiałów syntetycznych, nieoddychających, może sprzyjać zatrzymywaniu wilgoci i ciepła.
Grzybica sromu – objawy
Objawy grzybicy na wargach sromowych mogą się różnić w zależności od stopnia zaawansowania infekcji oraz indywidualnych predyspozycji samego organizmu. Typowe objawy obejmują przede wszystkim swędzenie i pieczenie okolic intymnych. To jedne z najczęstszych oznak grzybicy na wargach sromowych. Mogą być łagodne lub intensywne i często nasilają się podczas miesiączki, ciepłych kąpieli, w ciąży, w czasie oddawania moczu, u kobiet stosujących wkładkę wewnątrzmaciczną lub podczas stosunku płciowego. Skóra w okolicy narządów płciowych może być także zaczerwieniona, obrzęknięta i podrażniona. W niektórych przypadkach pojawia się grudkowata, serowata wydzielina o różnym zabarwieniu, mająca konsystencję jogurtu i nieprzyjemny zapach.
Nawracające postaci kandydozy najczęściej pojawiają się u osób chorujących na cukrzycę, zaburzenia odporności lub przyjmujące leki glikokortykosteroidowe. Po zaobserwowaniu u siebie nietypowej wydzieliny z dróg rodnych oraz w przypadku odczuwania dyskomfortu w okolicach narządów płciowych należy umówić się na konsultację u ginekologa, aby rozpocząć odpowiednie leczenie.
Grzybicze zapalenie sromu – rozpoznanie
Zazwyczaj kandydozę sromu udaje się zdiagnozować już na podstawie objawów zgłaszanych przez Pacjentkę. Ginekolog, oceniając stan i wygląd zewnętrzny okolic intymnych oraz przy użyciu wziernika może ocenić charakterystyczną wydzielinę. W przypadku nietypowych infekcji lekarz może sprawdzić wydzielinę pod mikroskopem lub wykonać posiew po pobraniu wymazu z pochwy w celu określenia konkretnego gatunku drobnoustroju.
Leczenie grzybicy na wargach sromowych
Leczenie grzybicy na wargach sromowych zazwyczaj obejmuje zarówno miejscowe, jak i ogólnoustrojowe metody, w zależności od tego czy mamy do czynienia z zakażeniem nawracającym, czy sporadycznym. W przypadku łagodnych infekcji grzybiczych lekarz zazwyczaj zaleca stosowanie miejscowych leków przeciwgrzybiczych w postaci kremów, maści lub globulek dopochwowych zawierających substancje czynne, takie jak klotrimazol, mikonazol lub fluconazol. W przypadku cięższych infekcji lub przewlekłych nawrotów grzybicy może być konieczne stosowanie leków przeciwdrobnoustrojowych doustnie.
Ważne jest również eliminowanie lub minimalizowanie czynników predysponujących do rozwoju grzybicy, takich jak unikanie obcisłej odzieży, utrzymywanie odpowiedniej higieny intymnej, unikanie nadmiernego stosowania antybiotyków oraz utrzymywanie stabilnego stężenia glukozy we krwi u Pacjentów z cukrzycą.
Jeśli u Pacjentki, która nie posiada objawów klinicznych, stwierdzi się w posiewie zakażenie grzybem z rodzaju Candida, nie podejmuje się żadnych środków leczniczych, gdyż w takiej sytuacji kobieta jest nosicielką drożdżaka. W przypadku gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że źródłem zakażenia mógł być partner seksualny lub gdy ma on objawy kliniczne kandydozy, należy podjąć równoległe leczenie. Natomiast jeśli mamy do czynienia ze sporadyczną grzybicą sromu u kobiety nie jest to wskazane. Warto pamiętać, iż w trakcie terapii przeciwgrzybiczej należy zachować wstrzemięźliwość od współżycia.
Prawidłowe stosowanie się do działań profilaktycznych oraz odpowiednie przyjmowanie środków przeciwgrzybiczych zazwyczaj w pełni wystarcza do całkowitego wyleczenia kandydozy warg sromowych i do ustąpienia objawów. Po zakończeniu leczenia substancjami przeciwgrzybiczymi warto przyjmować jednocześnie probiotyki, które umożliwią odbudowanie flory bakteryjnej pochwy.
Profilaktyka grzybiczego zapalenia pochwy i sromu
W celu zmniejszenia ryzyka rozwoju grzybiczego zapalenia pochwy i sromu należy używać bielizny bawełnianej i oddychającej. Koniecznie trzeba także zadbać o właściwą higieną okolic intymnych, zrezygnować z kosmetyków mocno perfumowanych i drażniących oraz odpowiednio często wymieniać środki higieniczne w czasie miesiączki. Warto również ograniczyć cukier, który stanowi doskonałą pożywkę dla grzybów oraz wzbogacić dietę o korzystne probiotyki.
Grzybica na wargach sromowych jest uciążliwym schorzeniem, ale odpowiednie leczenie i działania profilaktyczne stanowią skuteczną walkę z nieprzyjemną chorobą. Obserwowanie swojego ciała i samopoczucia oraz szybkie reagowanie w przypadku pojawienia się objawów przewlekłej kandydozy umożliwiają szybką interwencję i wczesne wykrycie nawrotu infekcji.
