Atopowe zapalenie skóry to przypadłość dość uciążliwa i trudna w leczeniu. Objawy, jakie występują podczas atopowego zapalenia skóry potrafią utrudniać codzienne funkcjonowanie, a za jego główną przyczynę uważa się geny. Mimo to warto wiedzieć, jak rozpoznać pierwsze objawy, aby w odpowiednim czasie podjąć leczenie, które przyniesie ulgę poprzez zminimalizowanie uciążliwych objawów.
Czym jest atopowe zapalenie skóry?
Atopowe zapalenie skóry nazywane jest również AZS. Jest to przewlekła choroba zapalna skóry. Występuje zarówno u dzieci, jak i u dorosłych, jednak u dzieci pojawia się znacznie częściej. Ponadto w swoim przebiegu obfituje w nawracające okresy z zaostrzonymi objawami. Cechą charakterystyczną choroby AZS jest uporczywy świąd, a wszystko dlatego, że dochodzi do utraty funkcji ochronnej naskórka. To z kolei prowadzi do szybszego odparowania wody, co skutkuje przesuszaniem się skóry. Ponadto skóra nie spełniając swoich funkcji ochronnych dopuszcza do organizmu od strony zewnętrznej drobnoustroje oraz substancje obce. Dlatego skóra jest bardzo wrażliwa na wszelkie czynniki, przez co pojawia się charakterystyczny dla atopowego zapalenia skóry świąd.
Przyczyny występowania AZS
Atopowe zapalenie skóry i jego przyczyny nie zostały jednoznacznie określone. Jest to choroba bardzo złożona, której przyczyn upatruje się w czynnikach genetycznych oraz środowiskowych i immunologicznych. Układ odpornościowy pacjenta negatywnie reaguje na niewielkie dawki antygenów. To prowadzi do nadmiernego wytwarzania przeciwciał IgE, które powodują reakcje alergiczne.
Z kolei do przyczyn środowiskowych AZS zalicza się alergeny oraz nadwrażliwość organizmu na pyłki roślin lub sierść zwierząt. Ponadto przyczyną AZS może być zanieczyszczenie środowiska, zakażenia oraz alergeny pokarmowe. Inna teoria próbująca określić przyczyny atopowego zapalenia skóry mówi o nadmiernej higienie, czyli wychowywaniu dzieci w sterylnych warunkach. To z kolei uniemożliwia prawidłowy rozwój układu odpornościowego, co w późniejszym czasie skutkuje nadwrażliwością dziecka na różne czynniki.
Co więcej, przyczyną pojawienia się atopowego zapalenia skóry może być również nadmierny stres oraz ciężki emocjonalnie okres w życiu.
Jakie są objawy atopowego zapalenia skóry?
Choroba AZS daje pierwsze objawy bardzo wcześnie. Dlatego atopowe zapalenie skóry u niemowląt to częsty przypadek. Typowe objawy atopowego zapalenia skóry to przede wszystkim widoczne zmiany skórne takie jak rumień, zaczerwienienie i nadmierna suchość skóry. Ponadto bardzo często pojawiają się przebarwienia na skórze oraz pęknięcia wywołane nadmiernym wysuszeniem skóry. Najbardziej z uciążliwych objawów AZS jest świąd, który powoduje ciągłe drapanie skóry. Niestety drapanie zazwyczaj powoduje nasilenie podrażnień. U niektórych pacjentów pojawiają się również zmiany o charakterze grudkowym, wysiękowym oraz mogą wystąpić wykwity skórne.
Najczęściej AZS ujawnia się w powierzchniach zgięciowych kończyn, czyli dołach podkolanowych i łokciowych. Są to miejsca pojawiania się AZS u dzieci oraz dorosłych. Natomiast w przypadku niemowląt najczęściej pojawia się atopowe zapalenie skóry głowy. Charakterystyczne zmiany pojawiają się na twarzy oraz skórze całej głowy.
Warto mieć na uwadze, że przebieg AZS występuje w dwóch okresach – wygaszania oraz zaostrzeń, które na zmianę się przeplatają. Ponadto pacjenci cierpiący na atopowe zapalenie skóry często posiadają również inne schorzenia, które są spowodowane przez AZS. Są to astma oskrzelowa, alergiczny nieżyt nosa lub nadkażenia zmian skórnych.
Jak przebiega leczenie?
Atopowe zapalenie skóry i jego leczenie to proces długotrwały wymagający współpracy między pacjentem oraz lekarzem. Stosuje się leczenie zarówno farmakologiczne, jak i niefarmakologiczne, które ma na celu naprawę uszkodzonego naskórka. W tym celu wykorzystuje się maść na atopowe zapalenie skóry oraz kremy natłuszczające. Takie leki nazywane są emolientami, a ich dodatkowym zadaniem jest zatrzymanie wody w głębszych warstwach skóry zapobiegając jej wysuszeniu.
Badania kliniczne w AZS w Klinice OT.CO w Warszawie
W leczeniu AZS stosuje się również fototerapię, która za pomocą promieniowania ultrafioletowego łagodzi dokuczliwe swędzenie. Fototerapia polega na naświetlaniu skóry pacjenta specjalnie dobraną wiązką światła, która przynosi ulgę w dolegliwościach. Ponadto w przypadku atopowego zapalenia skóry nie zaleca się używania kosmetyków zawierających substancje drażniące, zapachowe oraz konserwanty. Natomiast w przypadku, gdy przyczyną dolegliwości są alergeny pokarmowe należy zwrócić uwagę na posiłki, jakie się spożywa. Podczas atopowego zapalenia skóry dieta jest kluczowa, ponieważ pomoże złagodzić uporczywe objawy.
Leczenie atopowego zapalenia skóry oparte jest również o sterydy lub jeśli jest to koniecznie o terapię antybiotykową. Ponadto najczęściej stosowaną metodą miejscowego leczenia są glikokortykosteroidy, które przybierają postać również maści. W połączeniu z emolientami dają niezwykle skuteczne i szybkie efekty. W delikatnych obszarach skóry, jak twarz wykorzystuje się również inhibitory kalcyneuryny.
Leczenie atopowego zapalenia skóry
W złagodzeniu objawów pomocne bywają również mokre okłady nawilżające oraz doustne leki przeciwhistaminowe. Dla pacjentów, którzy ze względu na specyfikę choroby nie czują się dobrze psychicznie i nie mogą poradzić sobie z ciągłym uczuciem swędzenia zaleca się również psychoterapię.
Źródła:- Atopowe zapalenie skóry. Interdyscyplinarne rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego oraz Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej. Część I. Profilaktyka, leczenie miejscowe i fototerapia
