Planowanie rodziny to jeden z najważniejszych elementów życia każdej pary. Dostępne metody antykoncepcji pozwalają zapobiegać ciąży ze skutecznością sięgającą nawet 99,9%. Do najpopularniejszych sposobów należą w Polsce prezerwatywy i pigułki hormonalne. Dostępne są jednak również inne metody dlatego, żeby dobrać odpowiednią antykoncepcję, trzeba skonsultować się z lekarzem ginekologiem.
Co warto wziąć pod uwagę podczas doboru metody antykoncepcji?
Zdrowe kobiety mają duży wybór, jeśli chodzi o metody zapobiegania ciąży. Kluczowe są więc tutaj preferencje pacjentki. Jeżeli jednak w przeszłości pojawiły się poważne problemy zdrowotne lub występują choroby przewlekłe, trzeba zachować większą ostrożność. Znaczenie mają tutaj przede wszystkim:
- Nieprawidłowości w budowie macicy,
- Nowotwory,
- Zakrzepica żył głębokich lub epizod zatorowości płucnej,
- Cukrzyca,
- Endometrioza,
- Padaczka,
- Choroby pęcherzyka żółciowego,
- Nadciśnienie tętnicze,
- Choroby jelit (choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego),
- Otyłość,
- Choroba niedokrwienna serca,
- Mięśniaki macicy,
- Reumatoidalne zapalenie stawów,
- Przyjmowanie leków przeciwdrgawkowych,
- Palenie papierosów.
To oczywiście tylko niektóre czynniki, które trzeba wziąć pod uwagę, dlatego tak ważne jest, aby lekarz ginekolog przeprowadził szczegółowy wywiad.
Zalety i wady najpopularniejszych metod antykoncepcji
Szczególnie popularne są metody osłonowe – prezerwatywy, które nie tylko z dużą skutecznością zapobiegają ciąży, ale też chronią przed takimi zagrożeniami, jak choroby weneryczne. Największym ryzykiem jest możliwość ich pęknięcia. Osoby żyjące w stałych związkach zazwyczaj szukają jednak bardziej komfortowych i długotrwałych metod antykoncepcji.
Wiele kobiet mających stałych partnerów wybiera pigułki antykoncepcyjne jako alternatywę. Przed zdecydowaniem się na taką metodę trzeba jednak przeprowadzić wywiad z pacjentką i sprawdzić jej stan zdrowia: zrobić badanie ginekologiczne, USG dopochwowe, zbadać piersi i zmierzyć ciśnienie krwi. Wszystko po to, aby wykluczyć istnienie przeciwwskazań do antykoncepcji hormonalnej. Do najważniejszych z nich należą:
- Rak piersi,
- Otoskleroza (nie można stosować preparatów z estrogenem),
- Przebyta lub czynna zakrzepica,
- Cukrzyca ze zmianami naczyniowymi,
- Nieustabilizowane lub leczone, ale wysokie nadciśnienie,
- Palenie ponad 15 papierosów na dobę,
- Wiek powyżej 35 lat,
- Trombofilia,
- Planowane długotrwałe unieruchomienie np. po operacji.
Kiedy warto zdecydować się na wkładkę domaciczną?
Dobrym rozwiązaniem dla wielu kobiet, które chcą zabezpieczyć się przed ciążą na 3 do 5 lat, jest wkładka domaciczna. Dużym plusem tej metody jest zwolnienie z konieczności codziennego pamiętania o przyjmowaniu pigułki. Nie ma również ryzyka, że hormony się nie wchłoną z powodu problemów żołądkowo-jelitowych. Wkładka domaciczna jest polecana kobietom, które mają problemy z obfitymi krwawieniami i silnymi bólami miesiączkowymi, ponieważ stopniowo uwalniane hormony pozwalają w dużej mierze się z nimi uporać. Pacjentki nieplanujące już ciąży, mogą zakładać jedną wkładkę po drugiej – wymiana jest możliwa nawet podczas jednej wizyty, ponieważ u zdrowych kobiet przerwa nie jest wymagana. Jeśli jednak zmienisz decyzję, zawsze można wyjąć wkładkę, aby umożliwić zajście w ciążę. Kobietom, które planują w przyszłości powiększenie rodziny, szczególnie poleca się zastosowanie wkładki hormonalnej. Alternatywą jest wkładka miedziana, częściej zakładana u pacjentek, które nie planują już ciąży.
Dla kogo najlepsze będą implanty antykoncepcyjne?
Kobiety, które nie chcą pamiętać o codziennym przyjmowaniu pigułek, często decydują się również na implanty antykoncepcyjne. Ich działanie nie opiera się na estrogenie, ale progestagenie, co pozwala na szersze zastosowanie. Implanty sprawdzają się u wielu pacjentek, które nie powinny przyjmować pigułek antykoncepcyjnych: kobiet po 35. roku życia, palących papierosy, mających problemy z cukrzycą, nadciśnieniem, nadwagą i otyłością. Implant można stosować nawet podczas karmienia piersią, już 4 tygodnie po porodzie. Estrogen odpowiada za większość skutków ubocznych, dlatego stosowanie implantów antykoncepcyjnych jest tak bezpieczne.
Implant wszczepia się pod skórę na ramieniu, a po tygodniu zaczyna zabezpieczać przed ciążą. Zabieg przypomina szczepienie lub zastrzyk, a dodatkowo przeprowadza się go w znieczuleniu miejscowym, dlatego nie musisz obawiać się bólu. Implant działa nawet przez 5 lat, dlatego jest świetnym rozwiązaniem dla kobiet, które w najbliższej przyszłości nie planują ciąży. Jeżeli decyzja się zmieni, zawsze można jednak wyjąć implant i odzyskać płodność.
Wybór metod antykoncepcji jest obecnie tak szeroki, że da się połączyć skuteczność z bezpieczeństwem i komfortem. Nawet jeśli ograniczymy się do metod hormonalnych, tradycyjne pigułki nie są jedyną możliwością: warto zapytać lekarza również o implanty i wkładki, które są mniej kłopotliwe i chronią przed ciążą aż przez kilka lat.
