Piękna twarz z odpowiednimi proporcjami to marzenie, do którego dąży wiele osób. Niestety w wyniku uwarunkowań genetycznych i przebytych urazów często dochodzi do zachwiania symetrii twarzy. Jedną z takich anomalii jest właśnie tzw. warga habsburska, czyli prognatyzm, objawiający się nadmiernym wysunięciem do przodu kości twarzoczaszki. Problem ten dotyczy zarówno samej żuchwy, jak i szczęki czy obu jednocześnie. Co prawda dla praczłowieka rozrost tych kości był całkowicie normalnym zjawiskiem, ale w obecnych czasach jest to uznawane za poważną wadę zgryzu.
Warga habsburska – co to jest?
Warga habsburska zwana prognatyzmem to nic innego, jak schorzenie polegające na nadmiernym wysunięciu ku przodowi kości twarzoczaszki. Zaburzeniu ulega rozwój kości szczękowych oraz żuchwy. W wyniku ewolucji kości szczęki oraz żuchwy cofały się, a obecnie ich nadmierny rozrost powszechnie uważa się za dysfunkcję. Normą jest ortognatyzm, czyli niewielkie wysunięcie tych kości do przodu.
Schorzenie swoją nazwę zawdzięcza dynastii Habsburgów, w której występowało na tle genetycznym. Wynikało z licznych zaburzeń w materiale, powstałych na skutek kazirodczych związków wśród członków rodu. Wśród monarchów z tym schorzeniem wymienia się m.in. Karola V Habsburga, Ferdynanda I Habsburga, Ferdynanda II Habsburga, Ferdynanda III Habsburga czy Karola II Habsburga.
Co powoduje wargę habsburską?
Warga habsburska może wynikać z uwarunkowań genetycznych – wtedy ma formę wady wrodzonej, dziedziczonej – zupełnie tak, jak u Habsburgów. Bardzo często problem ten można także zauważyć u osób chorych na zespół Crouzona oraz zespół Gorlina. Wada związana z prognatyzmem może pojawiać się również u osób, które cierpią na zaburzenia endokrynologiczne, np. akromegalię lub gigantyzm.
Na czym polega problem wargi habsburskiej?
Warga habsburska przyjmuje różne formy, które zależą od kości, jakich dotyka schorzenie. W przypadku, gdy problem dotyczy żuchwy, wtedy dolna szczęka wraz z brodą są wysunięte ku przodowi. Cofnięta górna szczęka to natomiast wynik jej niedorozwoju albo złudzenia optycznego, które powoduje nadmiernie wystająca broda do przodu.
Prognatyzm szczęki to przerośnięta kość szczękowa. Pacjent pomimo, że posiada poprawną budowę żuchwy, to może sprawiać wrażenie, jakby była ona nie do końca rozwinięta. Prognatyzm obuszczękowy z kolei to schorzenie, w którym przerasta zarówno szczęka, jak i żuchwa i wystaje nadmiernie ku przodowi w stosunku do pozostałej części twarzy.
Jakie są objawy wargi habsburskiej?
Warga habsburska ze względu na wiele form, jakie może przyjmować, daje różne objawy. Zawsze jednak chory będzie borykał się z utrudnionym odgryzaniem pokarmów oraz przeżuwaniem ich. Może również zauważyć u siebie kłopoty z wymową, artykułowaniem dźwięków czy ślinotokiem. Niektóre osoby skarżą się na trudności w zamknięciu ust oraz złączeniu warg. To z kolei może skutkować większymi skłonnościami do występowania próchnicy. Niewłaściwe ustawienie zębów w szczęce w stosunku do żuchwy to przyczyna przeciążeń zgryzowych. W efekcie chorzy mogą znacznie szybciej utracić zęby, niż osoby z prawidłowym zgryzem.
Jak leczyć wargę habsburską?
Leczenie wargi habsburskiej wymaga ingerencji ortodontycznej lub ortodontyczno-chirurgicznej. Często łączy się ortodoncję z chirurgią, ponieważ daje to możliwość poprawnego ustawienia zębów względem siebie. Dochodzi także do zmiany rysów twarzy i zmniejszenia jej rozmiarów, co jest szczególnie ważne dla chorych, którzy borykają się z tym schorzeniem.
Proces leczenia wargi habsburskiej polega na zastosowaniu dwóch aparatów stałych na każdym łuku zębowym. Następnie przystępuje się do zabiegu chirurgicznego. Lekarz wykonuje operację obuszczękową, przecinając kości żuchwy i szczęki, które następnie są ustawiane oraz mocowane za pomocą specjalnych płytek do pożądanego położenia.
Chirurgia szczękowa w Klinice OT.CO w Warszawie
Leczenie może przebiegać również za pomocą ingerencji samego ortodonty, który ustawia poprawnie zęby w zgryzie. Często konieczne jest usunięcie zębów przedtrzonowych. Jest to mniej inwazyjne działanie, ale Pacjent musi mieć świadomość, że leczenie ortodontyczne nie daje możliwości zmiany rysów twarzy – kości nadal pozostaną przerośnięte – ustawia się tylko zęby.
W przypadku zabiegu jedno szczękowego który polega na korekcji anomalii w obrębie żuchwy. Zabieg dwuszczękowy polega na skróceniu trzonu żuchwy oraz ustawieniu górnej szczęki względem niej. Specjalista przecina oraz uruchamia kości, aby następnie połączyć ze sobą fragmenty kostne za pomocą specjalnych śrub i płytek tytanowych.
Czy warga habsburska jest dziedziczna?
Pacjenci, którzy borykają się z występowaniem wargi habsburskiej pod względem genetycznym, a planują potomstwo, powinny udać się na konsultację z genetykiem. Specjalista ustali prawdopodobieństwo wystąpienia choroby u potomka. Niestety, jeśli schorzenie ma podłoże dziedziczne, nie da się wyeliminować jego występowania u dzieci. Można jednak ocenić prawdopodobieństwo zachorowania.
Czy można zapobiec wardze habsburskiej?
Niestety, nie można zapobiec występowaniu wargi habsburskiej, którą powodują uwarunkowania genetyczne. Wystająca szczęka może stanowić po prostu część danej osoby i nie być dla niej problemem.
Zmianie kształtu szczęki można zapobiec poprzez prawidłowe ustawienie zębów. Dentysta lub ortodonta może założyć Pacjentowi na zęby aparat, retainer lub specjalny ochraniacz, który pomoże skorygować wady zgryzu.
Pacjenci, którzy borykają się z występowaniem wargi habsburskiej pod względem genetycznym, a planują potomstwo, powinny udać się na konsultację z genetykiem. Specjalista ustali prawdopodobieństwo wystąpienia choroby u potomka. Niestety, zazwyczaj jeśli schorzenie ma podłoże dziedziczne, nie da się wyeliminować jego wystąpienia u dzieci. Można jednak ocenić prawdopodobieństwo zachorowania.
Jak klasyfikowany jest prognatyzm w ICD-10?
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 klasyfikuje problem wargi habsburskiej w kategorii K – „choroby układu trawiennego”, w podkategorii 07 „Nieprawidłowości zębowo-twarzowe [z wadami zgryzu włącznie]” oraz podtypu 1 „Nieprawidłowości stosunku szczęk do podstawy czaszki”. Zapis choroby w ICD-10 to więc: K07.1.
Źródła:
