Migrena to jedna z bardziej uciążliwych i powszechnych dolegliwości neurologicznych, dotykająca miliony ludzi na całym świecie – nawet 15% populacji. To choroba, która powoduje nie tylko ból głowy o niezwykle intensywnym charakterze, ale potrafi bardzo mocno wpłynąć na komfort życia i utrudniać codzienne funkcjonowanie. Często towarzyszą jej inne objawy, takie jak nudności, wymioty, światłowstręt czy nadwrażliwość na dźwięki.
Pomimo wielu lat badań, mechanizm powstawania migreny wciąż nie jest w pełni zrozumiany, a jej leczenie to wyzwanie dla współczesnej medycyny. W tym artykule przyjrzymy się bliżej tej chorobie – jej objawom i potencjalnym przyczynom oraz sprawdzimy, jak medycyna estetyczna może pomóc w łagodzeniu ataków migreny.
Migrena – czym jest?
Mówiąc o migrenie, warto zaznaczyć, że, wbrew potocznemu nazewnictwu, nie powinna być utożsamiana z każdym rodzajem bólu głowy, jakiego doświadczamy. Migrena to rodzaj zaburzenia neurologicznego, charakteryzującego się samoistnymi, napadowymi bólami głowy o znacznej intensywności. Często współwystępuje z innymi objawami, takimi nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło i dźwięki, a także zaburzenia widzenia zwane aurą migrenową. Dolegliwości są zazwyczaj tak nasilone, że utrudniają pacjentom normalne funkcjonowanie.
Migrenowe bóle głowy najczęściej są nawracające i nie wynikają z żadnej innej choroby. O migrenie przewlekłej mówi się, gdy jej objawy występują przez co najmniej 15 dni w miesiącu w ciągu kolejnych trzech miesięcy. Na ten moment nie znaleziono dokładnej przyczyny tego zaburzenia, nie ma na nie także żadnego uniwersalnego leku.
Co ciekawe, migrena prawdopodobnie była już badana w starożytności. Opis podobnych dolegliwości stworzyli uczniowie Hipokratesa ok. 200 r. p.n.e.
Kiedy mówimy o rozpoznanej migrenie?
Migrena została sklasyfikowana w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 w rozdziale VI o Chorobach układu nerwowego. Aby rozpoznać migrenę bez aury, objawy muszą spełniać kilka kryteriów:
- pacjent doświadczył co najmniej 5 napadów trwających 4 – 72 godziny,
- ból głowy występował po jednej stronie, był pulsujący, nasilał się wraz ze zwykłą aktywnością fizyczną,
- z bólem współwystępowały inne dolegliwości, m.in. nudności i (lub) wymioty, fotofobia (nadwrażliwość na światło) i fonofobia (nadwrażliwość na dźwięki),
- nie zdiagnozowano żadnej przyczyny pojawienia się bólu.
Zazwyczaj pierwszych bólów migrenowych doświadcza się przed ukończonym 40. rokiem życia, a czasami już w dzieciństwie (dotyczy 10% maluchów w wieku wczesnoszkolnym i około 30% młodzieży między 15. a 19. rokiem życia). Według statystyk ten problem neurologiczny dużo częściej dotyka kobiet niż mężczyzn.
Rodzaje migreny
Podstawowy podział migreny to:
- migrena bez aury – najczęściej występująca – obejmuje nawet 70% wszystkich przypadków. Jej objawy to silny ból głowy, czasami z innymi objawami, np. ze strony układu pokarmowego,
- migrena z aurą – atak bólu poprzedzają charakterystyczne obuoczne zaburzenia widzenia – pacjenci opisują je, jako migające, jasne plamki, rozmyte kontury, aureole otaczające przedmioty lub jaskrawe zygzaki w polu widzenia. Migrenie, poza wymiotami, światłowstrętem czy nadwrażliwością na dźwięki, mogą także towarzyszyć przejściowe zaburzenia czucia i mowy, sztywność szyi lub drętwienie kończyn.
Czasami stosuje się dodatkowy podział bóli migrenowych na:
- migrenę menstruacyjną – pojawia się tylko u kobiet, przed spodziewaną miesiączką, przynajmniej przez 2-3 kolejne cykle. Nie towarzyszy jej aura, ale ból jest tak silny, że może powodować nudności, wymioty oraz światłowstręt,
- migrenę oczną – wiąże się z krótkotrwałymi zaburzeniami widzenia w jednym oku,
- migrenę przewlekłą – jej objawy występują przez co najmniej 15 dni w miesiącu przez trzy kolejne miesiące,
- stan migrenowy – gdy objawy trwają dłużej niż 72 godziny.
Migrena – jakie mogą towarzyszyć jej objawy?
Migrenowy ból głowy może wiązać się z różnymi uciążliwymi dolegliwościami, jeszcze przed samym atakiem. Niektórzy ludzie na jeden lub dwa dni przed pojawieniem się migreny mogą zaobserwować:
- większą drażliwość, nerwowość,
- problemy z wypróżnianiem,
- zmniejszony apetyt,
- sztywność karku i szyi,
- obniżenie nastroju,
- zaburzenia widzenia typowe dla aury,
- trudności z prawidłowym wypowiadaniem się,
- uczucie mrowienia w kończynach,
- zawroty głowy.
Sam atak migreny jest raczej prosty do rozpoznania – intensywność, charakter i długość trwania objawów zależy od indywidualnego przypadku. Najczęściej pacjenci skarżą się na:
- silny, pulsujący ból zlokalizowany po jednej lub obu stronach głowy,
- wrażenie „rozsadzania czaszki”,
- nudności, wymioty,
- zawroty głowy, omdlenia,
- brak możliwości skupienia, wykonywania nawet prostej pracy,
- zaburzenia widzenia, chwilową ślepotę, mroczki,
- nadwrażliwość na światło, dźwięki, zapachy,
- nerwowość, splątanie,
- dreszcze, zwiększoną potliwość.
W migrenach z aurą chorzy, przed dolegliwościami bólowymi doświadczają widzenia błysków, intensywnych kolorów, deformacji widzianych obiektów, ciemnienia pola widzenia, parestezji i afazji.
Cierpiący na migreny opisują, że każda, nawet najmniejsza czynność, taka jak ruch powiekami powoduje nasilenie bólu, dudnienie w głowie i wrażenie rozsadzania oczu. Ataki migrenowe mogą trwać, w zależności od przypadku od 4 do 72 godzin. Po tym czasie pacjent może dalej odczuwać objawy – m.in. uczucie zmęczenia i dyskomfortu fizycznego.
Przyczyny migreny – co może wywoływać atak?
Jak już wspomnieliśmy, w dniu dzisiejszym nie poznaliśmy jeszcze konkretnej przyczyny ani patomechanizmu występowania migren. Uznaje się, że może ona być wynikiem kumulacji czynników genetycznych oraz środowiskowych.
Badacze wysnuli dwie główne teorie dotyczące mechanizmu powstawania bólu – teorię naczyniową oraz zapalenia tkanki nerwowej, które jednak w toku przeprowadzanych badań zostały obalone. Obecnie, podejrzewa się, że czynnikiem wyzwalającym migrenę może być depolaryzacja neuronalna, aktywująca neurony bólowe nerwu trójdzielnego, co powoduje różnorodne objawy migrenowych bólów głowy. Innym podejrzanym jest zbyt niski poziom serotoniny – jednego z ważniejszych neuroprzekaźników układu nerwowego.
W toku badań i obserwacji zauważono, że choć często choroba pojawia się samoistnie, da się wyodrębnić kilka „wyzwalaczy”, które mogą być powiązane z atakami migreny. Są to m.in.:
- obciążenia genetyczne – wykazano, że jeśli jedna osoba z najbliższej rodziny cierpi na migrenę, istnieje duże prawdopodobieństwo (2/3 przypadków), że dzieci również będą podatne na tę dolegliwość,
- zmiany w stężeniu żeńskich hormonów płciowych,
- przewlekły stres i przemęczenie,
- niedostateczna ilość snu,
- nieodpowiednia dieta, bogata w przetworzoną żywność,
- używki – alkohol papierosy,
- spożywanie dużych ilości kofeiny,
- nadciśnienie,
- otyłość,
- cukrzyca,
- endometrioza.
Na czym polega i w jaki sposób przebiega leczenie migreny?
Po zdiagnozowaniu migreny przez lekarza neurologa i wykluczeniu innych możliwych chorób lub zaburzeń, najczęściej wprowadzane jest leczenie profilaktyczne, mające na celu zmniejszenie częstotliwości i intensywności migren oraz doraźne – w chwili ataku.
Wśród leków polecanych do złagodzenia uciążliwych objawów podczas trwających napadów bólu, wymienia się paracetamol, kwas acetylosalicylowy, niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz preparaty należące do grupy tryptanów.
Jeśli poza bólami głowy pojawiają się wymioty, lekarz może zlecić włączenie środków przeciwwymiotnych doustnych lub dożylnych. Preparaty przeciwbólowe należy przyjąć najszybciej jak to możliwe – tak, by zdążyły zacząć działać przed okresem największego nasilenia dolegliwości.
Niestety, na ten moment nie są znane żadne farmaceutyki, które pomogłyby całkowicie pozbyć się problemu. Nie da się także przewidzieć, jak często konkretny pacjent będzie doświadczał nawrotów migren – czasami jest to nawet kilka razy w miesiącu, a czasami parę razy w ciągu całego życia.
Niezwykle istotne w terapii migrenowych bólów głowy są działania profilaktyczne. Powinni się nim zainteresować przede wszystkim chorzy, u których napady są częste i bardzo intensywne. Warto podkreślić, że na pierwsze efekty trzeba chwile poczekać – najpierw trzeba znaleźć odpowiedni schemat postępowania, służący w danym przypadku, a następnie uzbroić się w cierpliwość i systematyczność, aby zaczął działać.
Co można wykorzystać w ramach działań profilaktycznych?
- prowadzenie dzienniczka migren, który pozwoli na wychwycenie powtarzających się elementów i znalezienie potencjalnych wyzwalaczy ataków,
- dbanie o prawidłową higienę snu, wypoczynek, redukcję stresu,
- przestrzeganie zasad zdrowego żywienia, odstawienie kofeiny i używek,
- umiarkowaną aktywność fizyczną,
- fizykoterapię,
- biofeedback,
- akupunkturę,
- refleksologię,
- techniki medytacji i relaksacji,
- przyjmowanie środków farmakologicznych, m.in. leków antydepresyjnych, kardiologicznych lub przeciwpadaczkowych.
Medycyna estetyczna w terapii migren – leczenie botoksem
W Klinice OT.CO proponujemy pacjentom dość innowacyjne rozwiązanie zatwierdzone do leczenia przewlekłej formy migrenowych bólów głowy – toksynę botulinową. Botoks działa poprzez blokowanie wydzielania acetylocholiny, przenoszącej sygnały pomiędzy neuronami oraz rozluźnianie wybranych mięśni mimicznych, których skurcze powodują ataki migreny. Efekt utrzymuje się nawet do sześciu miesięcy, a u ponad połowy pacjentów następuje całkowite ustąpienie objawów.
Leczenie migreny botoksem w Klinice OT.CO w Warszawie
Cały zabieg trwa kilkanaście minut, jest mało inwazyjny i nie wiąże się z okresem rekonwalescencji. Po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu z pacjentem lekarz dopasowuje odpowiednią dawkę botoksu, w zależności od indywidualnych potrzeb. Toksyna botulinowa podawana jest do mięśni zlokalizowanych tuż pod skórą, przy użyciu mikroigieł, po zaaplikowaniu znieczulenia miejscowego. Punkty iniekcji są dobierane tak, aby obejmowały całą głowę i wszystkie zakończenia nerwowe przenoszące sygnał do wnętrza czaszki. Pojedyncza sesja składa się z co najmniej 31 wstrzyknięć. Botoks działa miejscowo i nie wpływa na funkcjonowanie pozostałych mięśni.
Według opinii Polskiego Towarzystwa Bólów Głowy i Międzynarodowego Towarzystwa Bólów Głowy, leczenie botoksem jest najskuteczniejszym sposobem walki z migreną przewlekłą. Jeśli szukasz remedium na uciążliwe i nawracające bóle głowy, które utrudniają Ci codzienne funkcjonowanie – zapraszamy do zapoznania się z ofertą Kliniki OT.CO i konsultację z naszymi specjalistami. Zrobimy wszystko, aby Ci pomóc!
