Przewlekłe zapalenie ucha objawia się zawsze poprzez stały lub okresowy wyciek z ucha w postaci śluzowej, śluzowo-ropnej lub ropnej. Czasami dochodzi także do przedziurawienia błony bębenkowej i upośledzenia słuchu. Dolegliwość ta pojawia się wtedy, gdy zapalenie ucha trwa dłużej niż trzy miesiące, jednak może ono mieć różne postacie. Jak więc rozpoznać i leczyć nawracające zapalenia ucha?
Nawracające zapalenie ucha – charakterystyka
Przewlekłym zapaleniem ucha nazywa się dolegliwość utrzymującą się przez co najmniej trzy miesiące. Do takiego stanu może dojść, gdy w błonie bębenkowej utrzymuje się ubytek, który powoduje wycieki z ucha w postaci śluzowo-ropnej oraz uszkodzenia słuchu, a w niektórych przypadkach wywołuje także alergiczny nieżyt nosa. Chory, który cierpi na nawracające zapalenie ucha, czuję ból i zatkane ucha. U dziecka natomiast długo trwające przewlekłe zapalenie ucha objawia się lekkim uszkodzeniem słuchu, które sprawia, że nie reaguje ono na wołanie lub pytania. Niestety, niewiele osób zdaje sobie sprawę, że nawracające zapalenie ucha może poważnie zagrażać życiu choremu.
Przewlekłe zapalenie ucha może różnie się objawiać, dlatego systematyzuje się je w dwóch grupach. Grupa pierwsza obejmuje dolegliwości, które nie stanowią zagrożenia ze względu na powikłania. Wówczas wyciek z ucha występuje w postaci śluzowej lub śluzowo-ropnej, a największe zmiany dzieją się w błonie bębenkowej. Przedziurawienie odnosi się do napiętej okolicy błony, ale nie istnieje niebezpieczeństwo, że utworzy się guzek. Druga grupa dolegliwości dotyczy zapaleń ucha, które wymagają interwencji chirurga. Wyciek z ucha ma charakter ropny, a zmiany mają związek z jamą bębenkową komory wyrostka oraz innymi fragmentami kości skroniowej. Przedziurawienie ogranicza się do części górnej wiotkiej błony bębenkowej, dodatkowo można zauważyć objawy niszczenia kości i tworzenia się perlaka.
Rodzaje przewlekłego zapalenia ucha
Nawracające zapalenie ucha można podzielić na trzy rodzaje. Pierwszy z nich to zapalenie przewlekłe proste, które jest najłagodniejszym ze wszystkich możliwych. Występują wówczas ubytki w błonie bębenkowej oraz śluzowo-ropna wydzielina, która może wywołać uszkodzenie słuchu. Leczenie odbywa się miejscowo i polega na wyeliminowaniu wycieku z ucha oraz usunięciu źródła zakażenia w gardle i nosie. W tym celu wykonuje się drenaż i oczyszczanie. Poza tym można stosować preparaty, które działają miejscowo od strony przewodu słuchowego. W niektórych przypadkach jedynym rozwiązaniem jest jednak zabieg chirurgiczny.
Zapalenie przewlekłe ziarninowe także tworzy ubytek w błonie bębenkowej, ale prowadzi on do infekcji bakteryjnej i nasilonego wycieku materiału śluzowo-ropnego z ucha. Tutaj również może dojść do uszkodzenia słuchu. Dodatkowo zapalenie ziarninowe objawia się zmianami ziarninowymi wyściółki ucha środkowego oraz polipami usznymi i zniszczeniami kostnymi wewnętrznej budowy ucha. W tym przypadku nie można jednak zastosować leczenia miejscowego, gdyż przez rozrośnięte zmiany ziarninowe które uniemożliwiają swobodny odpływ zakażonej wydzieliny. Takie zapalenie leczy się więc operacyjnie, ale ryzyko zabiegu jest dosyć duże.
Zapalenie perlakowe, znane jest inaczej, jako perła w uchu. Wówczas w uchu tworzą się perlaki z mas cholesterolowych, złuszczonego nabłonka ucha oraz bakterii i zaschniętej wydzieliny. Perlaki przypominają perłę stanowiącą duże powikłanie, która, rosnąc, stwarza coraz większe zagrożenie dla okolicznych tkanek, między innymi nerwów czy kosteczek słuchowych. Pacjent, na skutek choroby, odczuwa ból ucha, szumy uszne oraz zawroty głowy. Leczenie polega na wycięciu wszystkich chorych tkanek.
Leczenie nawracającego zapalenia ucha
Aby prawidłowo wyleczyć nawracające zapalenie ucha, trzeba dokładnie rozpoznać rodzaj choroby. W tym celu lekarz przeprowadza wywiad lekarski z pacjentem, pyta o objawy, ich częstotliwość, umiejscowienie oraz nasilenie, charakterystykę i lokalizację bólu. Oprócz tego wyklucza inne możliwe schorzenia. Leczenie ostrego zapalenia ucha środkowego powinno być wielokierunkowe i prowadzić do zmniejszenia dolegliwości bólowych, obniżenia temperatury ciała, eliminacji patogenu, udrożnienia trąbki słuchowej i drenażu jamy bębenkowej. Jeśli w uchu powstał guzek, konieczne jest wykonanie myringoplastyki, która polega na zamknięciu dziurawej błony śluzowej i błony bębenkowej. Ponadto, należy oczyścić przewód słuchowy ze złuszczonego nabłonka. Poza tym, chory musi przyjmować specjalne krople z antybiotykiem, które aplikuje się bezpośrednio do ucha. Perlakowe zapalenie wymaga natomiast leczenia chirurgicznego. Leczenie powikłań powinno odbywać się wyłącznie w szpitalu.
Leczenie zapalenie ucha środkowego
Występowaniu zapalenia ucha można także skutecznie zapobiegać. Działaniem profilaktycznym jest rzucenie palenia tytoniu i poprawa higieny oraz warunków mieszkaniowych. Konieczne jest również wykonywanie pewnych zabiegów, które mają poprawić drożność i czynność trąbki słuchowej. W przypadku nawracających zapaleń ucha środkowego i niemożności utrzymania wystarczającej drożności trąbki słuchowej stosuje się drenaż wentylacyjny jamy bębenkowej polegający na zaimplantowaniu w błonie bębenkowej dreników wentylacyjnych.
