Odstające uszy to wbrew pozorom dość często spotykany problem. Szczególnie dla dzieci i nastolatków odstające uszy stają się ogromnym kłopotem oraz powodem poważnych kompleksów wpływających na relacje z rówieśnikami. Co właściwie może być przyczyną odstających uszu? Warto przyjrzeć się bliżej temu problemowi oraz poznać sposoby na skuteczne zażegnanie odstających uszu będących szczególnym powodem problemów wśród dzieci i nastolatków.

Kiedy mówi się o odstających uszach?

Chociaż odstające uszy to problem dość widoczny i wydawałoby się, że nie trzeba go definiować, to mimo to istnieją pewne wytyczne. O odstających uszach mówi się wtedy, gdy odległość od końca małżowiny, a powierzchni czaszki wynosi ponad 2 cm. Przy czym należy pamiętać, że jest to również kwestia bardzo indywidualna. Na wygląd twarzy i widoczność odstających uszu wpływ ma wielkość małżowiny oraz kształt i wielkość głowy. W przypadku odstających uszu, ale niewielkiej małżowiny i dużej głowy, problem ten nie będzie tak widoczny. Warto również wiedzieć, że do 6. roku życia małżowina uszna jeszcze się kształtuje, dlatego wcześniejsze określanie, że uszy są odstające, jest nieuzasadnione. Dopiero po ukończeniu 6. roku uszy są w pełni ukształtowane i można stwierdzić ich rzeczywiste położenie, czy wielkość.

Oczywiście nie zawsze problem odstających małżowin usznych występuje symetrycznie. Jedno ucho może być bardziej odsunięte od kości czaszki, z kolei drugie zachowywać naturalne proporcje. W takim przypadku często dysproporcje oraz odstające ucho stają się dużo bardziej widoczne, co sprzyja pogłębianiu się kompleksów u dzieci i nastolatków. Można rzec, że dziewczynki są w bardziej komfortowej sytuacji, ponieważ dodatkowo mogą maskować problem odstających uszu przy pomocy długich włosów i fryzur. Jednak jak wiadomo okres dojrzewania oraz akceptacja przez rówieśników są bardzo ważne dla zdrowia psychicznego nastolatków oraz ich samoakceptacji.

Przyczyny odstających uszu

Uszy wykształcają się już w okresie życia płodowego, w około 4. miesiącu ciąży. Na początku życia płodu, małżowina uszna jest płaska. Z czasem pojawiają się wypukłości i nierówności, które tworzą kształt ucha. W czasie kształtowania się uszu może dojść do problemu z nieprawidłowościami budowy chrząstki. W efekcie małżowina uszna nie posiada odpowiednich wygięć i zagłębień, co powoduje odstające uszy.

O ostatecznym kształcie uszu decyduje budowa szkieletu chrzęstnego. Dlatego inną z przyczyn odstających uszu może być problem z nieodpowiednio wykształconą grobelką. Jest to wypukłe miejsce, za którym małżowina uszna zgina się w kierunku czaszki. W większości przypadków za odstające uszy odpowiada genetyka, a nie uszkodzenia mechaniczne. Ponadto problem odstających uszu może się pojawiać u dzieci ze zdiagnozowaną wadą wrodzoną, jak zespół Downa, dystrofii miotonicznej lub alkoholowego zespołu płodowego.

Sposób na odstające uszy

Jednym ze sposobów w przypadku braku akceptacji wyglądu oraz odstających uszu jest ich korekta za pomocą zabiegu chirurgicznego. Zabieg może być wykonywany u dzieci w wieku 6 – 7 lat, jednak większość lekarzy opowiada się za przeprowadzeniem chirurgicznej korekty uszu dopiero w wieku około 12 – 14 lat. W tym wieku chrząstka budująca małżowinę uszną jest już ukształtowana, a jednocześnie jest jeszcze podatna na odkształcenia.

Plastyka i korekta odstających uszu w Klinice OT.CO w Warszawie

Korekta uszu w późniejszym wieku oraz u osób dorosłych również jest możliwa, jednak skuteczność wykonanego zabiegu jest nieco niższa. Pojawiają się również teorie, że odstające uszy można skorygować za pomocą uciskowych opasek, czy przyklejanie uszu plastrem. To tylko jedne z nielicznych pomysłów. Jednak nie tylko nie są skuteczne, a mogą dodatkowo powodować inne skutki uboczne. Obecnie to chirurgiczna korekta uszu jest metodą rekomendowaną i przynoszącą zamierzone efekty.

Jak wygląda chirurgiczna korekta uszu?

Korekta uszu to zabieg, który nazywany jest otoplastyką. Polega przede wszystkim na wymodelowaniu oraz odpowiednim odtworzeniu i sfałdowaniu grobelki. Cała operacja odbywa się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym (w przypadku dzieci) i wbrew pozorom nie należy do skomplikowanych zabiegów. Na początku lekarz dokonuje nacięcia skóry za uchem. Dzięki temu ma możliwość modelowania oraz korekty położenia małżowiny usznej względem czaszki.

Po uzyskaniu preferowanego przez pacjenta kształtu i odstępu uszu od kości głowy, zostają założone szwy zarówno na powierzchnię chrząstki, jak i skórę za małżowiną uszną. Następnie zakłada się opatrunek, który ma postać opaski. Zaleca się noszenie go przez tydzień po przeprowadzonej operacji. Podczas zabiegu można dokonać również korekcji wielkości małżowiny usznej lub odbudowy części lub całości ucha. Zabieg zazwyczaj trwa około 60 minut, jednak całkowity czas zależy od złożoności i ilości dokonywanych korekt.

Czas rekonwalescencji i efekty

Po zabiegu otoplastyki zaleca się minimum dwie wizyty kontrolne. Podczas wizyty po około 10 do 14 dni od zabiegu zostaną zdjęte szwy, a lekarz będzie mógł ocenić, czy wszystko goi się poprawnie. Oczywiście po zabiegu może pojawić się opuchlizna oraz dolegliwości bólowe, z którymi należy postępować według zaleceń lekarza. Zaleca się również odpoczynek oraz regenerację do momentu ustąpienia dolegliwości. Nie powinno się zaraz po zabiegu podejmować aktywności fizycznej oraz narażać uszów na zmienne warunki atmosferyczne.

Pierwsze efekty widoczne są praktycznie zaraz po przeprowadzonym zabiegu. Jednak pełne rezultaty pacjent zobaczy po wygojeniu się ran oraz zniknięciu opuchlizny, kiedy będzie możliwe całkowite zdjęcie opatrunków. Z pewnością operacja gwarantuje poprawę symetryczności twarzy oraz korektę odległości małżowiny usznej od powierzchni czaszki. Dzięki temu poprawia się samoocena pacjenta. Warto również podkreślić, że uzyskany podczas otoplastyki efekt jest trwały i nie jest konieczne powtarzanie zabiegu.

piotr turkowski
Dr n. med. Piotr Turkowski

Specjalista chirurgii odtwórczej włosów oraz chirurgii plastycznej. Zaliczany do najlepszych specjalistów w Polsce w obszarze przeszczepu włosów, liposukcji, plastyki piersi oraz modelowania sylwetki metodą lipotransfer (tzw. lipofilling). Ukończył Wydział Lekarski Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego...