bezdech senny

Bezdech senny to zaburzenie snu, które objawia się krótkotrwałymi epizodami zatrzymania lub spłycenia oddechu. Epizod bezdechu trwa powyżej 10 sekund i może powtarzać się kilkakrotnie podczas każdej godziny snu. Choroba powoduje przejściowe niedotlenienie tkanek i znacznie obniża jakość życia. Pacjenci z tym problemem borykają się z chronicznym zmęczeniem, obniżoną koncentracją, pogorszoną kondycją, negatywnym samopoczuciem, a nawet nadciśnieniem tętniczym. Co więcej, zaburzenie utrudnia spokojny sen także domownikom, a sam chory chrapie i często wybudza się w nocy. Dlatego też tak ważna jest prawidłowa diagnostyka problemu i wdrożenie efektywnego leczenia.

Obturacyjny bezdech senny najczęściej dotyka mężczyzn po 40 r.ż. oraz kobiet w okresie menopauzalnym (50 r.ż.). Do czynników ryzyka rozwoju zalicza się stres, duży obwód szyi, otyłość brzuszną, przerośnięte migdałki, krzywą przegrodę nosa, a także inne stany, które przyczyniają się do zmniejszenia drożności układu oddechowego. Co więcej, choroby tarczy także zwiększają ryzyko rozwoju choroby.

Z czego wynika bezdech senny? Przyczyny

Bezdech senny może wynikać z różnych przyczyn. Warto jednak pamiętać, że niektóre osoby mogą być predysponowane do występowania tego zaburzenia bez wyraźnych czynników ryzyka. Często bezdech senny jest spowodowany następującymi stanami:

  • nadwaga i otyłość – dodatkowa tkanka tłuszczowa wokół szyi zwęża drogi oddechowe,
  • anomalie anatomiczne – powiększone migdałki, przerośnięta tkanka gardła, skrzywiona przegroda nosowa,
  • problemy neurologiczne – dysfunkcja sygnalizacji mózgu do mięśni oddechowych,
  • choroby przewlekłe – nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, niewydolność serca,
  • styl życia – palenie papierosów, spożywanie alkoholu przed snem, który obniża napięcie mięśni gardła, co sprzyja chrapaniu i występowaniu epizodów niedotlenienia.

Bezdech senny objawia się przede wszystkim głośnym chrapaniem, przerywanym snem, nadmierną sennością w ciągu dnia, bólami głowy po przebudzeniu, a także problemami z koncentracją. Chorzy często doświadczają także porannych bólów głowy, zaburzeń emocjonalnych, wzmożoną potliwość, bólów w klatce piersiowej, suchości w ustach czy duszności.

Bezdech senny – leczenie

Dla zachowania dobrego samopoczucia psychofizycznego konieczne jest leczenie bezdechu sennego. Oprócz objawów zmęczenia, nieleczony bezdech często prowadzi do rozwinięcia się chorób serca, nadciśnienia tętniczego, refluksu czy cukrzycy. U osób z ciężką postacią bezdechu występuje także większe ryzyko zgonu spowodowanego nagłym zatrzymaniem akcji serca lub udarem.

Leczeniem choroby zajmuje się przede wszystkim laryngolog, który zleci odpowiednie badania i zabiegi mające na celu przywrócenie drożności nosa. Ważną kwestią jest prawidłowa diagnostyka różnicowa, a także określenie stopnia zaawansowania nieprawidłowości. Podstawowym i najdokładniejszym badaniem jest w tym przypadku polisomnografia, która ocenia różnorodne parametry zdrowotne podczas nocnego snu.

Leczenie polega także na zmianie stylu życia, która obejmuje redukcję masy ciała, wdrożenie regularnej aktywności fizycznej, zaprzestanie palenia papierosów i picia alkoholu oraz dbanie o właściwą higienę snu.

Polecane zabiegi

Bezdech senny - pytania i odpowiedzi

Jakie są przyczyny bezdechu sennego?

Bezdech senny może mieć różne przyczyny, w zależności od rodzaju:

  • Obturacyjny bezdech senny (OBS) – spowodowany blokadą dróg oddechowych, często związany z:
    • Nadmierną masą ciała, która zwiększa nacisk na gardło.
    • Osłabieniem mięśni gardła, które zapadają się podczas snu.
    • Powiększonymi migdałkami lub języczkiem.
    • Skrzywioną przegrodą nosową lub polipami.
  • Centralny bezdech senny – rzadszy typ, który występuje, gdy mózg nie wysyła odpowiednich sygnałów do mięśni oddechowych.
  • Mieszany bezdech senny – kombinacja obturacyjnego i centralnego bezdechu sennego.

Jakie są objawy bezdechu sennego?

Objawy bezdechu sennego mogą obejmować:

  • Głośne chrapanie – często przerywane przerwami w oddychaniu.
  • Nagłe przebudzenia z uczuciem duszności – osoba może łapać powietrze lub dusić się podczas snu.
  • Senność w ciągu dnia – z powodu wielokrotnych przerw w oddychaniu sen jest przerywany, co prowadzi do uczucia zmęczenia i senności w ciągu dnia.
  • Bóle głowy rano – wynikające z niedostatecznego dotlenienia organizmu podczas snu.
  • Trudności z koncentracją – problemy z pamięcią, skupieniem i ogólną wydajnością w ciągu dnia.
  • Suchość w ustach i ból gardła – wynikające z oddychania przez usta w nocy.

Jakie są czynniki ryzyka bezdechu sennego?

Czynniki zwiększające ryzyko rozwoju bezdechu sennego obejmują:

  • Nadwaga – nadmiar tkanki tłuszczowej może prowadzić do zwężenia dróg oddechowych.
  • Płeć męska – mężczyźni są bardziej podatni na bezdech senny niż kobiety.
  • Wiek – ryzyko wzrasta po 40. roku życia.
  • Palenie papierosów – zwiększa ryzyko zapalenia i retencji płynów w drogach oddechowych.
  • Alkohol i środki uspokajające – mogą osłabić mięśnie gardła, zwiększając ryzyko zapadania się dróg oddechowych.
  • Anatomia górnych dróg oddechowych – powiększone migdałki, mała żuchwa, skrzywiona przegroda nosowa mogą blokować przepływ powietrza.

Jak diagnozuje się bezdech senny?

Diagnoza bezdechu sennego wymaga konsultacji z lekarzem i przeprowadzenia badań, takich jak:

  • Polisomnografia (badanie snu) – kompleksowe badanie przeprowadzane w laboratorium snu, które monitoruje aktywność mózgu, oddech, poziom tlenu we krwi, ruchy ciała i inne parametry podczas snu.
  • Domowe badanie snu – w niektórych przypadkach możliwe jest przeprowadzenie prostszej wersji polisomnografii w domu.
  • Ocena objawów – lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad na temat objawów, stylu życia i nawyków snu.

Jakie są skutki nieleczonego bezdechu sennego?

Nieleczony bezdech senny może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym:

  • Nadciśnienie tętnicze – przerwy w oddychaniu mogą powodować wzrost ciśnienia krwi.
  • Choroby serca – bezdech senny zwiększa ryzyko zawału serca, arytmii i niewydolności serca.
  • Cukrzyca typu 2 – osoby z bezdechem sennym mają większe ryzyko rozwinięcia cukrzycy.
  • Udar mózgu – zwiększone ryzyko wystąpienia udaru związanego z brakiem dotlenienia mózgu.
  • Senność i wypadki – brak jakościowego snu może prowadzić do senności w ciągu dnia, zwiększając ryzyko wypadków, szczególnie podczas prowadzenia pojazdów.

Kiedy należy skonsultować się z lekarzem w przypadku bezdechu sennego?

Należy skonsultować się z lekarzem, jeśli:

  • Obserwujesz głośne chrapanie i przerwy w oddychaniu podczas snu (zauważone przez siebie lub partnera).
  • Budzisz się często w nocy z uczuciem duszności lub łapania powietrza.
  • Cierpisz na chroniczne zmęczenie, senność w ciągu dnia lub problemy z koncentracją.
  • Masz inne schorzenia, takie jak nadciśnienie lub choroby serca, które mogą się pogarszać z powodu bezdechu sennego.

Wczesne zdiagnozowanie i leczenie bezdechu sennego może poprawić jakość życia i zmniejszyć ryzyko poważnych komplikacji zdrowotnych.