Liszaj płaski to jedna z wielu pojawiających się chorób skórnych oraz błon śluzowych. Jest to schorzenie o charakterze przewlekłym, które ma wpływ na nasz wygląd fizyczny oraz samopoczucie psychiczne. Liszaj płaski może przybierać wiele form oraz pojawiać się u osób cierpiących na konkretne choroby. Warto więc wiedzieć, jak wygląda liszaj płaski oraz jakie są jego przyczyny, oraz metody leczenia.
Czym jest liszaj płaski?
Liszaj płaski to przewlekła choroba skóry, paznokci i błon śluzowych. Dotyka również owłosioną skórę głowy oraz może pojawić się w okolicach narządów płciowych. Szczególnie niebezpieczne jest pojawienie się liszaja płaskiego w obrębie jamy ustnej, ponieważ może prowadzić do rozwoju raka jamy ustnej. Przypadki tej choroby odnotowywane są na całym świecie. Liszaj płaski może przyjmować, postać:
- guzkową,
- pęcherzykowatą,
- nadżerkową,
- mieszkową,
- zanikową,
- barwnikową
Najczęściej liszaj płaski diagnozowany jest u osób dorosłych. Nie oznacza to jednak, że dzieci nie są podatne na to schorzenie. Warto również wiedzieć, że liszaj płaski nie jest zakaźny.
Przyczyny występowania liszaja płaskiego
Mimo że nie jest to bardzo rzadka przypadłość, nie określono jednoznacznie przyczyn, które powodują pojawienie się liszaja płaskiego. Jednakże z obserwacji naukowych wynika, że liszaj płaski może pojawiać się na skutek podłoża autoimmunologicznego. Oznacza to, że liszaj płaski może pojawiać się, gdy komórki układu odpornościowego atakują własny organizm. Taka sytuacja ma miejsce u osób chorujących na łysienie plackowate, cukrzycę, bielactwo nabyte, marskość wątroby oraz zapalenie wątroby i jelita grubego.
Ponadto u osób po przeszczepach, u których dochodzi do przeszczepu przeciwko gospodarzowi – GVDH, często występują zmiany skórne, w tym liszaj płaski. Przeprowadzone badania pozwoliły wysunąć wnioski, że osoby przyjmujące niektóre leki, są bardziej narażone na pojawienie się tego schorzenia. Są to między innymi sole arsenu, chinina, penicylamina, kwas paraaminosalicylowy, czy sole złota. Do czynników zwiększających ryzyko pojawienia się liszaja płaskiego zalicza się przewlekły stres, zmiany hormonalne, predyspozycje genetyczne oraz urazy skóry.
Objawy liszaja płaskiego
Liszaj może się objawiać na wiele sposobów, co jest uzależnione między innymi od miejsca wystąpienia zmiany na skórze oraz od jej formy. Najbardziej charakterystycznym objawem liszaja płaskiego są widoczne grudki na powierzchni skóry. Przybierają one sinoczerwony kolor oraz posiadają błyszczącą powierzchnię. Niekiedy mogą się również pojawić pęcherze lub bąble. Zmiany na skórze mogą występować pojedynczo lub w dużych ilościach. Ponadto towarzyszy im swędzenie. Zazwyczaj liszaj płaski pojawia się na skórze nadgarstków, łydkach, kostkach oraz dolnej części pleców.
W przypadku liszaja płaskiego występującego na owłosionej skórze głowy, główne objawy to zaczerwieniona i podrażniona skóra. Oczywiście wyczuwalne są niewielkie grudki, a włosy są cienkie lub wypadają. Mogą pojawiać się również blizny. Natomiast objawami liszaja na paznokciach są żółte bruzdy oraz ubytki w płytce paznokcia. W przypadku pojawienia się liszaja w obrębie narządów płciowych odczuwalne jest swędzenie oraz białe grudki.
Najbardziej niebezpieczne jest pojawienie się liszaja płaskiego w okolicach jamy ustnej, ponieważ zwiększa się wtedy szansa na zachorowanie na raka jamy ustnej. Liszajec w jamie ustnej zazwyczaj objawia się w postaci białej siateczki, która zlokalizowana jest po wewnętrznej stronie policzków lub na języku i dziąsłach. Liszaj płaski może powodować zaczerwienienia oraz opuchliznę i łuszczenie się błony śluzowej. W niektórych przypadkach dochodzi do bolesnego owrzodzenia.
Jak leczyć liszaj płaski?
Liszaj płaski nie jest trudny do rozpoznania. Dlatego jeśli zauważy się charakterystyczne objawy, to warto skonsultować się z lekarzem. Do określenia konkretnego typu liszaja wykorzystuje się badanie histopatologiczne. Pobrany fragment skóry jest analizowany i oceniany pod mikroskopem.
Ze względu na to, że nie do końca znane są przyczyny pojawienia się liszaja płaskiego, jedynym sposobem leczenia, jest leczenie objawowe. Jego celem jest przede wszystkim łagodzenie objawów schorzenia. Jednak należy mieć na uwadze, że w 90% u osób, u których pojawił się liszajec płaski, objawy znikają samoistnie po około 6 miesiącach, a w niektórych przypadkach utrzymują się do dwóch lat od jego pojawienia się. Jeśli liszajec nie zniknie bez interwencji, konieczne jest leczenie, jednak trzeba mieć na uwadze, że w takim przypadku będzie ono długotrwałe.
Do leczenia liszaja płaskiego wykorzystuje się przede wszystkim maści zawierające w swoim składzie glikokortykosteroidy. Niekiedy substancja ta zalecana jest do stosowania doustnego. Lek łagodzi swędzenie oraz redukuje zmiany skórne. Ponadto pacjentowi podaje się leki przeciwhistaminowe, które również łagodzą świąd skóry. Jeśli standardowe leczenie nie jest skuteczne, wtedy stosuje się nieco mocniej działające leki, jak retinoidy i cyklosporynę. Możliwe jest również stosowanie fototerapii, która rozjaśnia skórę. Do łagodzenia objawów wykorzystuje się również sterydy oraz maści z witaminą A, która przyspiesza gojenie się skóry.
Można również pokusić się o domowe sposoby leczenia liszaja płaskiego. Należą do nich odpowiednia dieta wykluczająca cytrusy, pomidory oraz produkty zawierające sól i kofeinę. W przypadku liszajca umiejscowionego w jamie ustnej można przygotować domową płukankę na bazie siemienia lnianego lub malwy. Ulgę w swędzącej skórze przynosi zimny okład lub kąpiel w wodzie z płatkami owsianymi.
Powikłania
Liszaj płaski może powodować nieestetyczne blizny wpływające na wygląd skóry. Ponadto w przypadku liszaja płaskiego nadżerkowego powikłaniem może być częściowa, a nawet całkowita utrata wzroku, zwężenie kanału łzowego oraz przełyku. Może również dojść do bliznowacenia skóry na głowie oraz w obrębie sromu. Liszaj, który pojawił się na owłosionej skórze głowy przyczynia się do utraty włosów, oraz łysienia. Dlatego też warto każdą niepokojącą zmianę skórną konsultować z lekarzem, aby szybko rozpocząć odpowiednie leczenie i uniknąć powikłań, z jakimi wiąże się schorzenie skórne – liszaj płaski.
