Potówki u niemowląt są dosyć powszechnym problemem. Młodzi rodzice bardzo często nie potrafią rozpoznać tej dolegliwości i wpadają w panikę na widok niewielkich krostek, które występują na skórze malucha. Tymczasem większość takich zmian nie stanowi żadnego zagrożenia dla zdrowia dziecka. Na skórze niemowlęcia może występować wysypka i niewielkie zaczerwienienia, które są potówkami.

Potówki bardzo często występują u niemowląt, jednak można się ich w łatwy sposób pozbyć. Noworodki borykają się z nimi nawet w pierwszych dniach po porodzie. Do przyczyn ich powstania zalicza się m.in. skłonność mam do ubierania maluszka w zbyt ciepłe rzeczy. Młode mamy obawiają się, że dziecko zmarznie i za wszelką cenę starają się zapewnić mu odpowiednią temperaturę. Warto jednak pamiętać, że malutkie dziecko, kiedy jest ubierane zbyt ciepło, odczuwa duży dyskomfort. Nie ma jeszcze dobrze rozwiniętych gruczołów potowych i nie potrafi mówić ani dać znaku, że jest mu za ciepło. Naturalną reakcją obronną organizmu jest więc pojawienie się malutkich krostek, nie większych niż główka od szpilki. Świadczą one o przegrzaniu organizmu dziecka.

Jak wyglądają potówki u niemowlaka?

Potówki to nic innego, jak zmiany skórne, które pojawiają się pod wpływem podwyższonej temperatury oraz wilgotności. Kłopot ten występuje zazwyczaj u dzieci świeżo upieczonych rodziców, którzy nie mają doświadczenia i martwią się, że ich pociecha zmarznie. W efekcie maluch jest ubrany zbyt ciepło i zaczyna się nadmiernie pocić. W wyniku takiej sytuacji bardzo już łatwo do zamknięcia gruczołów potowych i pojawienia się pierwszych krostek na skórze.

potówki u niemowlaka

Potówki u niemowlaka są niewielkich rozmiarów i zazwyczaj mają czerwony kolor. U ich podstawy mogą występować pęcherzyki w białym kolorze. Nie mają jednak żadnych cech zapalnych, a ich średnica nie przekracza 2 mm. Zmiany skórne często występują w większych skupiskach, a skóra między nimi jest zaczerwieniona i lekko podrażniona.

Potówki dzieli się na dwa rodzaje – zwykłe i czerwone. Pierwszy typ występuje przede wszystkim na głowie dziecka, skórze szyi oraz tułowiu. Potówki czerwone mogą dodatkowo pojawić się pod pachami i na plecach. Temu rodzajowi zmian skórnych towarzyszy stan zapalny i zbieranie się ropnej wydzieliny w pęcherzykach. Potówki występują więc w miejscach, do których utrudniony jest dopływ powietrza i nie może dojść do właściwego obniżenia panującej tam temperatury. Czasem krostki powodują pieczenie i świąd, co dodatkowo powoduje nerwowość dziecka i stanowi dla niego dużą uciążliwość.

Przyczyny potówek u niemowlaka

Krostki u niemowlaka występują głównie w tych miejscach, w których doszło do nadmiernego pocenia się. U noworodków jest to tył głowy i plecy, ponieważ na tak wczesnym etapie życia dziecko nie potrafi przewracać się na boki i brzuch. Leży więc głównie na plecach. Potówki pojawiają się także w miejscach, gdzie pielucha styka się ze skórą – na brzuchu oraz plecach, w pachwinach i na pupie.

Potówki u niemowląt najczęściej pojawiają się w okresie letnim, gdy na dworze panują wysokie temperatury, a dziecko ubrane jest tak, jak podczas temperatury oscylującej w granicy 10 stopni Celsjusza. Potówki oczywiście zdarzają się także zimą i w chłodniejsze dni, gdy malec jest ubrany zbyt ciepło. Krostki powstają na skutek niedojrzałości gruczołów potowych, a pot zaczyna wypełniać i zatykać pory skóry, ponieważ nie może wydostać się na zewnątrz.

Niezbędna jest wówczas umiejętność prawidłowego rozpoznania, kiedy dziecku jest za gorąco. W tym celu wystarczy dotknąć karku maluszka. Jeśli jest on gorący lub lekko wilgotny, oznacza to, że dziecku jest za ciepło i należy zdjąć mu sweterek lub odsłonić kołderkę albo kocyk.

Jak się pozbyć potówek u niemowlaka?

Zanim zacznie się walkę z potówkami, należy zadbać o to, aby się w ogóle nie pojawiły. W przypadku niemowląt trzeba stosować podstawową zasadą – jedna warstwa okrycia więcej niż u dorosłego. Ubierając więc malucha, należy robić to dokładnie w taki sam sposób, jak ubiera się osoba dorosła. Podczas chłodnych dni zakładamy mu koszulkę oraz sweterek, a jeśli jest ciepło to tylko koszulkę. Następnie, jeśli istnieje taka konieczność, przykrywamy dziecko kocykiem. Jedna dodatkowa warstwa ochronna zazwyczaj wystarczy. Co jakiś czas trzeba sprawdzać temperaturę malucha w okolicy karku i reagować stosownie do sytuacji. Nie należy oceniać czy dziecku jest za ciepło, czy za zimno, sprawdzając jego dłonie lub stopy.

Warto także zwrócić uwagę na jakość ubrań dziecięcych. Najlepiej wybierać te, które są wykonane z bawełny oraz lnu a zrezygnować ze sztucznych tkanin. Ubrania powinny być także przewiewne i niezbyt obcisłe. Skóra będzie mogła swobodnie oddychać, co wpłynie na zapobieganie przegrzewania się dziecka. Należy zadbać także o pościel w łóżku lub wózeczku, która powinna mieć w składzie w większości bawełnę.

Jeśli natomiast problem potówek już się pojawił, należy zadbać o to, aby skóra była czysta i mogła swobodnie „oddychać”. W tym celu zaleca się zrezygnowanie ze stosowania tłustych oliwek, które powodują zatkanie ujścia gruczołów potowych. Skóra pokryta wysypką powinna być kilka razy dziennie przemywana m.in. przy pomocy zwilżonego wodą wacika albo delikatnych kosmetyków przeznaczonych dla skóry dziecka. Ulgę może przynieść także kąpiel z dodatkiem naparów ziołowych – rumianku, nagietka. Dobrym sposobem jest także rozebranie dziecka i pozostawienie go bez ubranka na kilka minut, aby skóra mogła swobodnie oddychać.

Czy potówki u niemowląt są groźne?

Potówki u dzieci nie są żadnym zagrożeniem dla zdrowia. Dla rodziców jest to jednak problem estetyczny. Młode mamy i ojcowie dbają o to, aby skóra dziecka była gładka i zdrowa. Dla malucha natomiast potówki są niekomfortowe, ponieważ pieką i swędzą. Właśnie z tego powodu dzieci są często marudne i niespokojne.

Jeśli zauważymy potówki u niemowląt, które są uciążliwe i nie znikają po zastosowanej pielęgnacji, należy skorzystać z konsultacji dermatologicznej. Dzięki badaniu oraz wywiadowi lekarskiemu dermatolog przekazuje cenną wiedzę dotyczącą przyczyny występowania problemu oraz podpowie, w jaki sposób go wyleczyć i zadbać o skórę.

katarzyna osipowicz
Dr n. med. Katarzyna Osipowicz

Należy do grona lekarzy, którzy swój zawód traktują jako powołanie. Wykonywanie zawodu lekarza jest jej pasją, dlatego nie pozwala sobie na stanie w miejscu i nieustannie poszerza swoją wiedzę, doskonali umiejętności oraz implementuje najnowsze rozwiązania....